Regjisori iranian Mohammed Rasoul, i dënuar me tetë vjet në atdheun e tij, mbërriti në Gjermani pa dokumente në një udhëtim 28 ditor, nga malet, në këmbë.
Sot filmi i tij ‘Fara e fikut të shenjtë’ është në garë në Festivalin e Kanës. Filmi është xhiruar në fshehtësi, si ai i mëparshmi fituesi i Ariut të Artë.
Regjisori që e provoi njëherë burgun tregoi se ndërkohë që xhironte në fshehtësi iu dha lajmi se një dënim 8-vjeçar ishte konfirmuar edhe nga Apeli. Kishte dy orë kohë për të vendosur: të rikthehej në burg apo të kërkonte lirinë sepse vetëm kështu do mund të rrëfente historinë e vendit të tij?
Lexo intervistën:
Së pari, si jeni?
MOHAMMAD RASOULOF: Jam mirë. Kam kaluar kohë shumë të vështira. Një udhëtim rraskapitës, i gjatë, i ndërlikuar dhe i mundimshëm, por unë jam këtu. Ndihem shumë mirënjohës për njerëzit që më ndihmuan të realizoja filmin tim, njerëzit që më ndihmuan të largohesha nga Irani dhe ata që më ndihmuan të arrija këtu. Gjithçka që ndjej është mirënjohja.
Na trego për udhëtimin tuaj jashtë Iranit?
RASOULOF: Isha në mes të xhirimit të Farës së Fikut të Shenjtë kur mora vesh se dënimi im me burg ishte konfirmuar. E dija se do të arrestohesha dhe, sigurisht, është shumë e vështirë të vazhdosh të punosh kur ke këtë ide në mendjen tënde. Por e vetmja zgjedhje që kisha ishte të përpiqesha të vazhdoja me punën time dhe të mbështetesha në procesin e apelimit. Fatmirësisht procesi i apelimit kërkon pak kohë dhe për shkak të Vitit të Ri iranian, gjykata e apelit u vonua, gjë që më lejoi të mbaroja punën time. Por pas Vitit të Ri u dëgjua apeli dhe u vërtetua dënimi im. Në atë kohë isha në proces montazhi të filmit tim. E dija që gjithçka do të ndodhte jashtëzakonisht shpejt. Bëra edhe një film tjetër për të cilin autoritetet nuk ishin në dijeni, që e dija se do ta përkeqësonte edhe më shumë rastin tim. Kështu që kisha disa orë për të marrë vendimin: Të qëndroj dhe të shkoj në burg apo të largohem e të iki? E dija që kalimi i kufirit ishte i rrezikshëm. Fatmirësisht montimi i filmit tim po bëhej jashtë Iranit, kështu që unë kontaktova ekipin tim dhe u thashë se do të isha i larguar për disa ditë, por ata mund të vazhdojnë të punojnë nëse nuk marrin përgjigje nga unë. M’u deshën dy orë për të marrë vendimin për të shkuar. I lashë të gjitha pajisjet e mia elektronike në shtëpi dhe me ndihmën e një miku, u strehova në një vend të sigurt.
Si arritët të gjenit njerëz për t’ju ndihmuar të kaloni kufirin?
RASOULOF: E mira e të shkuarit në burg në Iran është se takoni të gjitha llojet e të rinjve që mund t’ju ndihmojnë në kushte të tilla. Kështu që i kontaktova sepse më parë më kishin ofruar ndihmë. Falë ndihmës së tyre unë arrita ta bëj këtë. Më çuan në një fshat në kufi në anën iraniane. Aty më duhej të prisja momentin e duhur për të kaluar kufirin. Pastaj më mbajtën në një fshat tjetër në anën tjetër për një kohë të caktuar derisa më në fund më çuan në një qytet me një konsullatë gjermane, sepse nuk kisha dokumente për të vërtetuar identitetin tim. Më është dashur të kontaktoj autoritetet gjermane pasi më parë kam jetuar në Gjermani. Kështu atje me shenjat e gishtave, ata mundën të më identifikonin dhe më në fund më lejuan të merrja një dokument të përkohshëm. Dhe kështu munda të transferohesha në Gjermani. I gjithë procesi më zgjati rreth 28 ditë.
Deklarata që ndatë për shtyp thoshte se e keni xhiruar Farën e Fikut të Shenjtë pa pajisje profesionale duke përdorur një ekip shumë të vogël për të shmangur zbulimin nga autoritetet. Si arritët saktësisht t’i shmangeni autoriteteve dhe të përfundoni filmin?
RASOULOF: Në përgjithësi, kufizimet të bëjnë më kreativ. Ju duhet të gjeni zgjidhje. Ju duhet të zhvilloni imagjinatën. Punonim me një aparat fotografik shumë të vogël dhe pothuajse nuk kishim materiale teknike. Këtë film ia kam borxh ekipit tim. Dhe, për të qenë i sinqertë, duhet të shmangni gjithmonë pajisjet profesionale në Iran, sepse nëse forcat e sigurisë vijnë dhe bastisin zyrën tuaj, ata marrin gjithçka me vete. Pra, sa më e lehtë, aq më mirë. Ne bëmë gjithçka me një buxhet studenti.
A keni qenë në gjendje të flisni me ndonjë nga ekipi ose kasti?
RASOULOF: Unë jam në kontakt me ta përmes avokatit të tyre, sepse qeveria ka ngritur një akuzë kundër tyre për këtë film. Pati një bastisje në zyrë. I morën materialet. Nën presion është vënë edhe inxhinieri i zërit, po ashtu edhe aktorët. Ata që qëndruan atje janë vërtet nën presion, por kjo është krejtësisht e paligjshme. Ata nuk kanë bërë gjë tjetër veçse kanë marrë pjesë në film. Disa nga aktorët dhe ekuipazhi ishin në gjendje të iknin përpara se të zbulohej projekti. Por të tjerët që janë ende atje janë vërtet në rrezik.
Cilat janë planet tuaja pas Kanës? E keni idenë se si do të jetë jeta juaj më pas?
RASOULOF: E vetmja gjë që më bindi të largohesha nga Irani ishte se ndjeva se kisha brenda vetes diçka nga Irani. Dhe besoj se kjo ndjenjë do të më lejojë të vazhdoj të tregoj historitë e popullit dhe kulturës sime. Para se të më detyronin në internim, më kishin ndaluar të punoja. Nuk mund të xhiroja filma, kështu që vendosa të punoja në një projekt animacioni. Unë në fakt e zhvillova atë projekt dhe më pas u futa në burg, kështu që fillova të punoja në një projekt stop motion. Unë gjej gjithmonë mënyra për të krijuar. Tani që jam jashtë Iranit, ende besoj se kam potencialin dhe aftësinë për të vazhduar krijimin. Nëse ndiej se misioni im ka përfunduar dhe të gjitha historitë janë treguar, ndoshta do të pushoj.
/tiranapost
