Qumështi i nënës mund të jetë ushqimi i parë, por nuk krijohet gjithmonë njësoj. Tek njerëzit dhe gjitarët e tjerë, studiuesit kanë zbuluar se përbërja e qumështit ndryshon në varësi të gjinisë së foshnjës dhe nëse gjendja shëndetësore është e mirë apo jo. Kuptimi i këtyre dallimeve mund t’u japë shkencëtarëve njohuri mbi evolucionin njerëzor.
Studiuesit në Universitetin Shtetëror të Miçiganit dhe institucione të tjera zbuluan se midis 72 nënave në Kenian rurale, gratë me djem në përgjithësi jepnin qumësht më të pasur (2,8 përqind yndyrë krahasuar me 0,6 përqind për vajzat). Megjithatë, gratë e varfra favorizonin vajzat me qumësht më kremoz (2,6 kundrejt 2.3 për qind). Këto gjetje, të botuara në Gazetën Amerikane të Antropologjisë Fizike në shtator, i bëjnë jehonë punës së mëparshme që tregonte se përbërja e qumështit ndryshonte sipas gjinisë së foshnjave te fokat gri dhe te dreri i kuq, ndërsa te një lloj specifik majmuni ndryshonte në varësi të gjinisë së foshnjës dhe gjendjes së nënës.
Studimi i ri është gjithashtu në të njëjtën linjë me gjetjet se nënat e pasura dhe të ushqyera mirë në Massachusetts prodhonin qumësht me më shumë energji për foshnjat djem. Së bashku studimet ofrojnë mbështetje për një teori 40-vjeçare në biologjinë evolucionare. Hipoteza Trivers-Willard thotë se seleksionimi natyror favorizon investimin e prindërve tek vajzat në momente të vështira dhe tek djemtë në momente më të lehta.
Studimi i ri është “eksitues dhe tërheqës”, thotë Robert Trivers, një biolog evolucionar në Universitetin Rutgers dhe bashkëautor i hipotezës, i cili nuk ishte i përfshirë në kërkimin e fundit. “Është një efekt Trivers-Willard që nuk do të kisha guximin ta parashikoja”.
Edhe përtej yndyrës dhe proteinave, përbërësit e tjerë të qumështit mund të ndryshojnë tek njerëzit, thotë Katie Hinde, një asistente profesore në biologjinë evolucionare njerëzore në Universitetin e Harvardit. Ajo ka gjetur nivele më të larta të kortizolit, një hormon që rregullon metabolizmin për foshnjat meshkuj, në qumështin e majmunit të marrë në studim. Puna e saj tregon se dallimet e qumështit mund të ndryshojnë sjelljen e foshnjave dhe mund të ndikojnë në rritjen dhe zhvillimin. “Vetëm gjysma e historisë është ajo që prodhon nëna”, – thotë Hinde. “Gjysma tjetër është mënyra se si foshnja e përdor qumështin.” Këto gjetje mund të kenë implikime për formulën, e cila mund të modifikohet për të optimizuar zhvillimin si për djemtë ashtu edhe për vajzat.
