Kuriozitete

Shkencëtarët: Shkrirja e akullit mund të shkaktojë mega-cunami

Rrëshqitjet e dheut gjatë shkrirjes së akullnajave në Grenlandë janë lidhur me cunami deri në 200 metra. Pak më pak se një vit më parë, bregu lindor i Grenlandës u godit nga një mega-tsunami. Vala ishte 200 metra e lartë, e shkaktuar nga një rrëshqitje e madhe dheu dhe hyri në Dikson Fjord. Fjordi është i pabanuar dhe askush nuk u lëndua, megjithëse një bazë ushtarake u shkatërrua.

Ngjarje më të vogla janë parë disa herë në vitet e fundit, si rrëshqitja e dheut e vitit 2017 në fjordin Karrat të Grenlandës Perëndimore, e cila shkaktoi një cunami që përmbyti fshatin Nuugaatsiaq, duke shkatërruar 11 shtëpi dhe duke vrarë katër njerëz. Analiza e të dhënave sizmike në lidhje me incidentin e vitit të kaluar në Dickson Fjord zbuloi se cunami u pasua nga një valë, e cila vazhdoi të rrotullohej përpara dhe mbrapa nëpër fjord për disa ditë.

Angela Carrillo Ponce nga Qendra Gjermane Kërkimore për Gjeoshkencat në Potsdam analizoi të dhënat sizmike të regjistruara në stacionet e monitorimit të tërmeteve më shumë se 5000 kilometra larg dhe zbuloi se sinjalet vazhduan shumë kohë pas ngjarjes së rrëshqitjes së dheut të 16 shtatorit 2023.

Duke përdorur imazhe satelitore dhe modele kompjuterike, Ponce dhe kolegët e saj ishin në gjendje të konfirmonin praninë e një vale rreth 1 metër të lartë, e cila kishte lëvizur brenda dhe jashtë fjordit për më shumë se një javë.

Gjetjet e tyre, të botuara në revistën The Seismic Record , paralajmërojnë se ndryshimi i klimës po përshpejton shkrirjen e akullnajave dhe ngricave të përhershme të Groenlandës, duke rritur mundësinë e rrëshqitjeve të dheut dhe mega-tsunamit pasues.

/rtsh.al/