Numri i të afërmve që ka çdo person do të ulet me më shumë se 35% në të ardhmen e afërt dhe struktura e familjes gjithashtu do të ndryshojë në mënyrë drastike, sipas një studimi të ri të botuar në revistën “Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS).
Sipas gjetjeve të studimit, numri i kushërinjve, mbesave, nipërve dhe nipërve më të vegjël do të ulet ndjeshëm, ndërsa numri i stërgjyshërve do të rritet ndjeshëm.
Në vitin 1950, një grua 65-vjeçare kishte mesatarisht 41 të afërm të gjallë. Deri në vitin 2095, një grua në të njëjtën moshë do të ketë mesatarisht vetëm 25 të afërm të gjallë.
Studimi, i cili projekton evolucionin e marrëdhënieve farefisnore njerëzore në mbarë botën, u krye nga Diego Alburez-Gutierrez nga Instituti Max Planck për Kërkimet Demografike në Rostock, Ivan Williams nga Universiteti i Buenos Aires dhe Hal Caswell nga Universiteti i Amsterdamit.
“Ne pyetëm se si ndryshimet demografike do të ndikojnë në burimet farefisnore në të ardhmen, cila ishte madhësia, struktura dhe shpërndarja e moshës e familjeve në të kaluarën dhe si do të evoluojë në të ardhmen,” tha Alburez-Gutierrez për Phys.org.
Për qëllimet e studimit, shkencëtarët analizuan të dhënat historike dhe parashikimet nga rishikimi i Perspektivës së Kombeve të Bashkuara për Popullsinë Botërore për vitin 2022.
“Ne kemi përdorur modele matematikore për të përfaqësuar marrëdhëniet midis një individi, paraardhësve dhe pasardhësve të tij në një periudhë të caktuar. Modeli siguron shpërndarjen mesatare të moshës dhe gjinisë për lloje të ndryshme të farefisnisë për çdo vit kalendarik,” shpjegoi Alburez-Gutierrez.
Për secilin vend, ekipi llogariti një mijë histori farefisnore.
Si pjesë e hulumtimit në mbarë botën, shkencëtarët kanë dokumentuar ndryshime në madhësinë e familjes, të cilat ata i përcaktuan si numrin e stërgjyshërve, gjyshërve, prindërve, fëmijëve, nipërve dhe mbesave, hallave dhe xhaxhallarëve, vëllezërve dhe motrave.
“Ne presim që madhësia totale e familjes të ulet përgjithmonë në të gjitha rajonet e botës. Ne presim rënien më të madhe në Amerikën e Jugut dhe Karaibe,” tha Alburez-Gutierrez.
Në vitin 1950, në ato pjesë të botës, një grua mesatare 65-vjeçare kishte 56 të afërm të gjallë. Deri në vitin 2095, ky numër pritet të bjerë në 18.3 të afërm, një rënie prej 67%.
Në Amerikën e Veriut dhe në Evropë, ku familjet tashmë janë relativisht të vogla, ndryshimet do të jenë më pak të theksuara. Në ato pjesë të botës, një grua në moshën 65-vjeçare kishte rreth 25 të afërm të gjallë në vitin 1950, por deri në vitin 2095 ajo do të ketë vetëm 15.9.
Parashikimet e lidhjeve farefisnore janë thelbësore në kontekstin e një popullsie që plaket me shpejtësi pasi grupet më të vogla të farefisnisë duhet të kujdesen gjithnjë e më shumë për të rriturit gjithnjë e më të moshuar që kanë pak ose aspak të afërm.
“Gjetjet tona konfirmojnë se disponueshmëria e burimeve farefisnore është në rënie në mbarë botën. Me rritjen e hendekut të moshës midis individëve dhe të afërmve të tyre, njerëzit do të kenë rrjete familjare jo vetëm më të vogla por edhe më të vjetra. Merrni parasysh rastin e gjyshërve dhe stërgjyshërve, për të cilët pret që të ketë më shumë në të ardhmen. Edhe pse ky zhvillim teorikisht mund të lehtësojë barrën e kujdesit ndaj fëmijëve për prindërit, nga ana tjetër, gjyshërit (të madh) do të kenë nevojë për kujdes”, theksojnë autorët.
Studimi thekson nevojën për të investuar në sistemet e mbështetjes sociale që sigurojnë mirëqenien e individëve në të gjitha fazat e jetës.
Një pjesë e madhe e popullsisë së botës aktualisht nuk ka qasje në sisteme shumë të zhvilluara të mbështetjes sociale. Për ta, lidhjet familjare mbeten një burim i rëndësishëm mbështetjeje dhe kujdesi joformal dhe ka të ngjarë të vazhdojnë të jenë të tilla në të ardhmen.
“Këto ndryshime sizmike në strukturën e familjes do të çojnë në sfida të rëndësishme shoqërore, të cilat politikëbërësit në Veri dhe Jug global duhet t’i marrin parasysh,” tha Alburez-Gutierrez.
Pyetja kryesore këtu është se si dhe sa me sukses do të jenë në gjendje vende të ndryshme të kompensojnë tendencën e zhdukjes së mbështetjes joformale, relative me mbështetje sociale. Përkatësisht, në mënyrë që shtetet të mund të ofrojnë mbështetje sociale, ato duhet të kenë një pasqyrë të qëndrueshme demografike, e cila gjithashtu do të bëhet gjithnjë e më e vështirë me kalimin e kohës.
