Hulumtimet e reja sugjerojnë se izolimet e COVID-19 përshpejtuan plakjen e trurit tek adoleshentët, veçanërisht duke prekur vajzat më shumë se djemtë. Studimi, i publikuar në Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), zbuloi se masat kufizuese gjatë pandemisë, si mbyllja e shkollave dhe reduktimi i ndërveprimeve sociale, përshpejtuan plakjen e trurit me një mesatare prej 4.2 vjetësh tek vajzat dhe 1.4 vjet në djemve.
Adoleshenca është një periudhë vendimtare për zhvillimin emocional, të sjelljes dhe social, ku formohet vetë-identiteti, vetëbesimi dhe vetëkontrolli. Ndikimi i pandemisë në ndërveprimet sociale çoi në rritje të ankthit, depresionit dhe stresit tek adoleshentët, me vajzat që përjetonin efektet më të rënda për shkak të ndjenjës më të izoluar nga miqtë e tyre.
Studiuesit, të udhëhequr nga profesoresha Patricia Kuhl nga Universiteti i Uashingtonit, zbuluan se pandemia gjithashtu shkaktoi hollim të përshpejtuar të korteksit cerebral, shtresa e jashtme e trurit përgjegjëse për funksione të ndryshme njohëse. Ky hollim kortikal ndodh natyrshëm me moshën, por përshpejtohet nga stresi dhe fatkeqësitë kronike, gjë që rrit rrezikun e çrregullimeve psikiatrike dhe të sjelljes si ankthi dhe depresioni, gjendje që janë më të përhapura gjatë adoleshencës dhe veçanërisht prekin femrat.
Studimi filloi fillimisht në vitin 2018 me qëllimin e vlerësimit të ndryshimeve të strukturës së trurit gjatë adoleshencës në 160 të rinj të moshës nga nëntë deri në 17 vjeç. Megjithatë, testet vijuese të planifikuara për vitin 2020 u shtynë deri në vitin 2021 për shkak të pandemisë. Deri atëherë, studiuesit e zhvendosën fokusin e tyre për të vlerësuar se si bllokimet kishin ndikuar në zhvillimin e trurit.
Dr. Neva Corrigan, autori kryesor i studimit, dhe ekipi i saj riekzaminuan pjesëmarrësit, duke përdorur të dhënat e vitit 2018 për të modeluar hollimin e pritshëm të kortikalit gjatë viteve të adoleshencës. Gjetjet e tyre zbuluan se ndërsa hollimi kortikal u përshpejtua te të gjithë adoleshentët, efekti ishte dukshëm më i theksuar tek vajzat, duke prekur të gjitha lobet dhe hemisferat e trurit. Tek djemtë, ndikimi ishte i kufizuar në korteksin vizual.
Profesor Kuhl sugjeron se këto dallime gjinore mund të rrjedhin nga rëndësia e ndryshme e ndërveprimeve sociale midis vajzave dhe djemve. Vajzat adoleshente shpesh u japin përparësi marrëdhënieve të ngushta dhe shkëmbimeve emocionale, të cilat u ndërprenë rëndë gjatë pandemisë, ndërsa djemtë priren të lidhen përmes aktiviteteve fizike.
Kuhl theksoi stresin e thellë me të cilin u përballën adoleshentët gjatë pandemisë, duke humbur mjetet e tyre të zakonshme për lehtësimin e stresit, ndërsa ende përjetojnë presione sociale përmes platformave dixhitale si mediat sociale. Ajo vuri në dukje se megjithëse korteksi cerebral nuk ka gjasa të trashet përsëri, ka potencial për rikuperim përmes rrallimit më të ngadaltë me kalimin e kohës, ndërsa ndërveprimet sociale normalizohen.
Hulumtime të mëtejshme janë të nevojshme për të përcaktuar nëse vjetrimi i trurit do të vazhdojë të mbetet i përshpejtuar ose nëse rikuperimi është i mundur. Gjetjet nënvizojnë brishtësinë e trurit të adoleshentëve dhe ngrenë pyetje të reja në lidhje me implikimet afatgjata të plakjes së përshpejtuar të trurit të shkaktuar nga pandemia.
Profesor Kuhl përfundoi, “Pandemia siguroi një rast provë për brishtësinë e trurit të adoleshentëve. Hulumtimi ynë prezanton një grup të ri pyetjesh se çfarë do të thotë të përshpejtosh procesin e plakjes në tru. Të gjitha hulumtimet më të mira ngrenë pyetje të reja të thella dhe mendoj se kjo është ajo që kemi bërë këtu.” / Science Daily – Syri.net
