LifeStyle

Studimi: Të sëmurët me diabet janë dyfishuar 30 vitet e fundit

Sipas një studimi ndërkombëtar, numri i njerëzve me diabet është dyfishuar gjatë 30 viteve të fundit në më shumë se 800 milionë në mbarë botën. Analiza globale e botuar në Lancet zbuloi se normat e diabetit tek të rriturit u dyfishuan nga rreth 7% në rreth 14% midis 1990 dhe 2022, me rritjen më të madhe në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

Studimi është analiza e parë globale e shkallës dhe trajtimit të diabetit në të gjitha vendet. Shkencëtarët në NCD-RisC në bashkëpunim me Organizatën Botërore të Shëndetësisë përdorën të dhëna nga më shumë se 140 milionë njerëz të moshës 18 vjeç e lart nga më shumë se 1000 studime në vende të ndryshme. Ata aplikuan mjete statistikore për të mundësuar krahasime të sakta të prevalencës dhe trajtimit midis vendeve dhe rajoneve.

Diabeti është një sëmundje kronike e shkaktuar kur pankreasi nuk prodhon mjaftueshëm insulinë ose trupi nuk mund ta përdorë në mënyrë efektive insulinën që prodhon. Diabeti i pakontrolluar mund të shkaktojë hiperglicemi, ose rritje të sheqerit në gjak, që me kalimin e kohës mund të shkaktojë dëmtime serioze në shumë sisteme të trupit, veçanërisht nervat dhe enët e gjakut.

Diabeti i tipit 1 është një sëmundje autoimune në të cilën trupi shkatërron qelizat në pankreas që prodhojnë insulinë. Diabeti i tipit 2 është një çrregullim metabolik që ndalon trupin të përdorë siç duhet insulinën. Më shumë se 95% e njerëzve me diabet kanë diabet të tipit 2. Ndryshe nga tipi 1, diabeti i tipit 2 mund të parandalohet në masë të madhe. Të qenit mbipeshë, të ngrënit në mënyrë jo të shëndetshme dhe të mos ushtroni mjaftueshëm, si dhe faktorët gjenetikë, mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të diabetit. Nivelet në rritje të obezitetit po nxisin një epidemi në diabetin e tipit 2.

Studimi nxori në pah pabarazitë në rritje shëndetësore. Më shumë se gjysma e rasteve globale të diabetit ishin të përqendruara në katër vende. Nga ata me diabet në vitin 2022, më shumë se një e katërta (212 milionë) jetonin në Indi, 148 milionë ishin në Kinë, 42 milionë ishin në SHBA dhe 36 milionë në Pakistan. Indonezia dhe Brazili përbënin përkatësisht 25 milionë dhe 22 milionë raste të tjera.

Në disa vende në ishujt e Paqësorit, Karaibe, Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, më shumë se 25% e popullsisë femra dhe meshkuj kanë diabet, zbuloi studimi, ndërsa SHBA (12.5%) dhe Britania e Madhe (8.8%) kishin diabetin. normat e diabetit në mesin e vendeve perëndimore me të ardhura të larta.

Normat e diabetit në 2022 ishin aq të ulëta sa 2-4% për gratë në Francë, Danimarkë, Spanjë, Zvicër dhe Suedi, dhe 3-5% për burra në Danimarkë, Francë, Ugandë, Kenia, Malavi, Spanjë dhe Ruandë. Rritja e obezitetit, së bashku me plakjen e popullsisë globale do të thotë se një numër në rritje i njerëzve janë në rrezik më të madh të zhvillimit të diabetit të tipit 2.

Pavarësisht disponueshmërisë së medikamenteve efektive, të papatentuara për uljen e glukozës, mungesa e trajtimit po nxit gjithashtu pabarazitë, zbuloi studimi. Ndërsa shumë vende, shpesh me të ardhura më të larta, kanë parë përmirësime të mëdha në normat e trajtimit, me më shumë se 55% të diabetikëve të rritur që marrin trajtim në vitin 2022, për shumë vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme përqindja që marrin trajtim nuk është përmirësuar. Si rezultat, më shumë se gjysma e të rriturve me diabet – 445 milionë (59%) – të moshës 30 vjeç e lart nuk morën trajtim në vitin 2022.