Prova e përdorimit më të hershëm të njohur të zjarrit nga njeriu dhe kontrollit të tij është zbuluar në një fushë në Anglinë lindore, raporton CNN.
Në një vend në Barnham, Suffolk, u zbuluan toka e pjekur që formonte një vatër, sëpata guri të çara nga nxehtësia dhe dy fragmente piriti, një lloj guri i përdorur për të krijuar shkëndija. Gjetjet sugjerojnë se njerëzit e hershëm, me shumë mundësi Neandertalët, ishin të aftë të krijonin dhe mirëmbanin zjarrin.
“Ky është një vend 400 mijë vjeçar ku kemi provat më të hershme të zjarrit, jo vetëm në Britani apo Evropë, por realisht kudo tjetër në botë”, tha në një konferencë për shtyp Nick Ashton, kurator i koleksioneve paleolitikë në Muzeun britanik, raporton kp.
Ashton është autori kryesor i një studimi mbi vendin Barnham, të botuar të mërkurën në revistën Nature.
Artefaktet e zbuluara në vend i paraprijnë provave të mëparshme të njohura të zjarrit, të cilat vinin nga një vend në Francën veriore me 350 mijë vjet. Megjithatë, Ashton vuri në dukje se nuk ka gjasa që aftësia për të ndezur një zjarr të shfaqet për herë të parë në Barnham.
“Mendoj se shumë prej nesh dyshonin se kishte përdorim të rregullt të zjarrit në Evropë rreth 400,000 vjet më parë. Por ne nuk kishim prova,” tha Ashton.
Përcaktimi se si dhe kur njerëzit e zotëruan për herë të parë zjarrin është një sfidë për arkeologët. Njerëzit e hershëm ndoshta filluan të përdorin zjarrin e shkaktuar nga goditjet e rrufeve, duke ruajtur prush për një farë kohe, por ishte një burim i paparashikueshëm. Megjithatë, gjetjet nga Barnham sugjerojnë se banorët e tij ishin të aftë të ndiznin dhe përdornin zjarr rregullisht dhe qëllimisht.
Ekipi analizoi sedimentin e skuqur nga Barnham dhe zbuloi se vetitë e tij kimike ishin të ndryshme nga ato që priten nga zjarri natyror. Prania e hidrokarbureve tregonte temperatura më të larta nga një djegie e fokusuar e drurit, në vend të një zjarri që përfshiu të gjithë peizazhin. Ndryshimi mineral i sedimentit gjithashtu sugjeronte djegie të përsëritur në të njëjtin vend.
Prova kyçe ishin dy copa pirit hekuri, të cilat mund të goditen kundër strallit për të krijuar shkëndija për të ndezur materialin e thatë. Minerali nuk është i disponueshëm natyrshëm në zonën e menjëhershme, duke sugjeruar se njerëzit e hershëm i kuptuan vetitë e tij dhe e kërkuan atë, thanë studiuesit.
