Mijëra gjurmë këmbësh dinozaurësh u zbuluan në Parkun Stelvio, të lëna rreth 210 milionë vjet më parë nga tufa barngrënësish të mëdhenj.
Gjurmët, të dallueshme në muret pothuajse vertikale të dolomitit, formojnë shtigje qindra metra të gjata dhe janë ruajtur aq mirë sa disa prej tyre kanë edhe gjurmë gishtërinjsh dhe kthetrash. Kjo u njoftua nga Rajoni i Lombardisë dhe paleontologu Cristiano Dal Sasso i Muzeut të Historisë Natyrore në Milano. “Është një ‘luginë’ e vërtetë dinozaurësh, që shtrihet për kilometra: është vendi më i madh në Alpe dhe një nga më të pasurit në botë”, pohon eksperti.
“Ky është ndoshta zbulimi më i rëndësishëm paleontologjik mbi dinosaurët italianë pas atij të Ciros,” tha Dal Sasso për ANSA-n. “Ky vend ishte plot me dinosaurë: është një trashëgimi e madhe shkencore që do të duhen dekada për t’u studiuar, gjithashtu sepse vendi nuk është i arritshëm nga shtigjet dhe për të shqyrtuar gjurmët do të duhet të përdorim dronë dhe teknologji të teledeteksionit.”
Ecjet paralele të dinozaurëve “janë prova të qarta të lëvizjes së sinkronizuar të kopeve, dhe ka edhe gjurmë të sjelljeve më komplekse, siç janë grupet e kafshëve të mbledhura në rrathë, ndoshta për mbrojtje”, specifikon eksperti. Këto ekzemplarë lëvizën përgjatë brigjeve të përpira nga ujërat e ngrohta të Oqeanit Tethys, në një mjedis të ngjashëm me ato të zonave tropikale të sotme, me rrafshe baticash që shtriheshin deri në horizont për qindra kilometra. Pozicioni aktual pothuajse vertikal i gjurmëve të këmbëve nuk është ai origjinal, por është pasojë e deformimeve që çuan në ngritjen e zinxhirit alpin.
Zbulimi, i cili sjell Alpet Valtellina në plan të parë më pak se dy muaj para fillimit të Lojërave Olimpike Dimërore Milano-Cortina, i detyrohet fotografit të natyrës Elio Della Ferrera, i cili ishte në Luginën Fraele më 14 shtator të kaluar për të fotografuar drerët dhe shqiponjat me mjekër. Gjatë ekskursionit, ai vuri re gjurmët e këmbëve që po dilnin (disa prej të cilave ishin deri në 40 centimetra në diametër) dhe bëri fotografitë e para, të cilat ia dërgoi menjëherë paleontologut Dal Sasso dhe Mbikëqyrjes.
Sipas analizave fillestare, gjurmët e këmbëve mund t’u përkasin dinosaurëve prosauropodë nga Triasiku i Vonë, barngrënës me qafë të gjatë dhe koka të vogla që konsiderohen paraardhësit e sauropodëve të mëdhenj të Jurasikut , siç është Brontosaurusi. Me ndërtim të fortë, prosauropodët zotëronin kthetra të mprehta si në duar ashtu edhe në këmbë. Në disa specie , të rriturit mund të arrinin 10 metra në gjatësi. Skeletet e disa ekzemplarëve janë gjetur si në Zvicër, ashtu edhe në Gjermani./ ANSA.
