Sipas ekspertëve të shpërndarë në 35 vende të ndryshme, këto janë librat më të mirë që kanë formësuar botën, qoftë për historitë e tyre të bukura të dashurisë, tragjedisë dhe luftës, qoftë për humorin e tyre satirik, komentet sociale dhe mësimet e përjetshme që kanë ndryshuar.
‘Candide’ Voltaire (1759) – Romani satirik përgjithësisht konsiderohet vepra më e madhe e filozofit iluminist francez. Ai ndjek një të ri të quajtur zhgënjimi i Candide nga jeta, ndërsa ai dëshmon vuajtjet dhe vështirësitë e saj.
‘Fabulat e Ezopit’- Fabulat e Ezopit vijnë nga tregime gojore që u mblodhën gjatë shumë shekujve. Më të famshmet prej tyre përfshijnë tregimet e “Breshkës dhe lepurit”, “Djaloshi që qante ujkun ” dhe “Era e veriut dhe dielli”.
“Lufta dhe Paqja”, Leo Tolstoy (1865-1867) – Efekti i pushtimit francez tregohet përmes kësaj vepre për jetën e pesë familjeve aristokrate ruse. Edhe pse nuk ka asnjë hero apo heroinë kryesore të librit të Tolstoit, Natasha zemërhapur, e cila bie në dashuri shumë herë, shquhet si personazh qendror.
“Krenaria dhe paragjykimi”, Jane Austen (1813) – Jetët e pesë motrave Bennet përjetësohen nga Austen, e cila tregon triumfet dhe dështimet e tyre në kërkimin e dashurisë me një goditje satirike ndaj rregullave strikte të shoqërisë gjeorgjiane. Romanca e të dashuruarve me zotin Darcy dhe Elizabeth Bennet ka frymëzuar histori dashurie në mbarë botën, nga “Nusja dhe paragjykimi” i Bollywood-it (2004) te “Ditari i Bridget Jones”.
‘Krim dhe Ndëshkim’, Fjodor Dostoevsky (1866) – Romani i Dostojevskit tregon historinë e një studenti të varfër që jeton në Shën Petersburg, i cili detyrohet të vrasë një grua të moshuar, pasi ai beson se kjo do t’i zgjidhë problemet e tij financiare. Historia portretizon një eksplorim psikologjik të mëkatit, fajit dhe faljes.
“Madame Bovary”, Gustave Flaubert (1856) – Romani i parë i Floberit për Emma Bovary-n tronditi shoqërinë franceze kur u botua, duke rezultuar në një gjyq që e akuzonte atë për turpëri. Kjo shërbeu vetëm për t’i dhënë më shumë publicitet historisë ndërsa një vit më vonë ajo u bë best seller.
Seriali ‘Harry Potter’, JK Rowling (1997-2007) – Me siguri të gjithë jemi njohur me aventurat e magjistarit të famshëm Harry Potter dhe miqve të tij Ron Weasley dhe Hermione Granger në Shkollën e Magjisë në Hogwarts.
“Eposi i Gilgameshit”, autor i panjohur – Shkruar rreth 1500 vjet përpara se Homeri të shkruante poemat e tij epike. Poezitë sumeriane vijnë nga Mesopotamia e lashtë dhe janë gdhendur në pllaka balte që u zbuluan nga Hormuzd Rassam në 1853.
‘Romeo dhe Zhuljeta’, William Shakespeare (1597) – Duket se tragjeditë e William Shakespeare ishin më me ndikim se komeditë e tij! Historia e dënuar e adoleshentëve të dashuruar Romeo Montague dhe Juliet Capulet ka frymëzuar përshtatje të shumta për ekranin dhe skenën.
“Komedia Hyjnore”, Dante Alighieri (1308-1320) – Poema narrative italiane e shekullit të 14-të tregon historinë e udhëtimit të Dantes nëpër Ferr, Purgator dhe Parajsë në jetën e përtejme. Gjatë rrugës ai takohet me Virgjilin, poetin e famshëm romak dhe Beatriçen, gruan ideale të Dantes. Kjo alegori e faljes njerëzore shikon çështjet e dëshirës, iluminizmit dhe besimit dhe është padyshim një nga veprat më të mëdha letrare në botë.
“Iliada”, Homeri (Shekulli 8 para Krishtit) – I shkruar më pas, por i vendosur përpara “Odisesë”, “Iliada” e Homerit tregon histori nga Lufta e Trojës, duke përfshirë përrallën e famshme të Kalit të Trojës. Ashtu si ‘Odisea’, poema epike është shkruar me heksametër daktilik.
‘Njëqind vjet vetmi’, Gabriel García Márquez (1967) – Vepra e realizmit magjik të Márquez-it ndjek historinë e shtatë brezave të familjes Buendía në qytetin mitik të Macondo. Përmes fatit dhe fatkeqësisë, historia portretizon idenë se koha është rrethore dhe se shenjat nga e kaluara bëhen realitet.
‘Hamlet’, William Shakespeare (1603) – Tragjedia e famshme e Shekspirit , në fund të së cilës pothuajse të gjithë duket se janë vrarë, sheh Hamletin, Princin e Danimarkës, duke luftuar me pyetje të thella mbi jetën dhe vdekshmërinë ndërsa përpiqet të hakmerret ndaj vrasjes së babait të tij.
‘Don Kishoti,’ Miguel de Cervantes (1605-1615) – Bota do të ishte një vend shumë më i varfër pa historitë e fisnikut të çuditshëm Don Kishotit dhe shokut të tij të fortë Sanço Panza. Dyshja enden në tokë duke sulmuar mullinjtë e erës, duke shpëtuar princeshat imagjinare dhe duke u futur në luftime të kota. Romani spanjoll i Epokës së Artë të Servantesit ishte një pikënisje për shumë vepra të tjera klasike të letërsisë që erdhën më vonë.
‘Një mijë e një net’, autorë të ndryshëm (Shek. 8-18) – Të njohura zakonisht si ‘Netët Arabe’, ka nje bollëk tregimesh nga e gjithë Lindja e Mesme. Përrallat e “Aladdin, Ali Baba” dhe “Sinbad detari” janë ndoshta më të famshmet në botën perëndimore, megjithëse këto me sa duket u shtuan nga përkthyesit evropianë në një datë të mëvonshme.
Odisea, Homeri (shekulli VIII para Krishtit) – Poema e famshme epike greke u shkrua nga Homeri dhe tregon historinë e udhëtimit 10-vjeçar të Odiseut për t’u kthyer në mbretërinë e tij Itaka, gruan e tij (Penelope) dhe djalin e tij (Telemachus) pas Luftës së Trojës. Gjatë rrugës ai pengohet dhe ndihmohet nga perënditë dhe miqtë grekë.
/rtsh.al/
