Ndonëse Jezusi i Nazaretit është një nga figurat më me ndikim që (ndoshta) ka jetuar, teologët dhe studiuesit dinë çuditërisht pak për fëmijërinë e tij. Ungjilli sipas Lukës përmend një lëvizje në Jerusalem kur Jezusi ishte 12 vjeç, por detaje të tjera të viteve të hershme të kësaj figure të krishterë janë të vështira të gjenden.
Sigurisht, kjo nuk do të thotë që nuk ka tregime.
Ndonëse Bibla përfaqëson kanunin biblik të besimit të krishterë, shumë histori të tjera – të njohura ndryshe si apokrife – ekzistojnë, dhe variojnë nga tekste me historik të mundshëm deri tek ajo që ka të ngjarë të jetë një lloj tregimi fetar i adhuruesve.
I fshehur mes këtij koleksioni apokrifesh, i cili nuk u vërejt për dekada në Bibliotekën Shtetërore dhe Universitare të Hamburgut Carl von Ossietzky, ishte një fragment papirusi me origjinë nga Egjipti i njohur me numrin e tij të inventarit “P.Hamb.Graec. 1011.”
Duke analizuar këtë fragment, i cili kishte përmasa afërsisht 10 cm me 5 cm dhe përmbante vetëm 13 rreshta greqisht (me rreth 10 shkronja për rresht), papirologët Lajos Berkes nga Instituti për Krishterimin dhe Antikitetin në Humboldt-Universität zu Berlin dhe Gabriel Nocchi Macedo nga Universiteti i Lièges në Belgjikë kanë zbuluar se në fakt është shembulli më i hershëm i Ungjillit të Foshnjërisë të Tomës – një libër apokrif që ishte i popullarizuar gjatë antikitetit dhe mesjetës. Rezultatet e studimit u publikuan në revistën Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik.
“Mendohej se ishte pjesë e një dokumenti të përditshëm, si një letër private ose një listë blerjesh, sepse shkrimi i dorës duket tejet i plogësht,” tha Berkes në një deklaratë për shtyp. “Ne fillimisht vumë re fjalën Jezus në tekst. Më pas, duke e krahasuar me papiruse të tjerë të shumtë të dixhitalizuar, e deshifruam shkronjë për shkronjë dhe kuptuam shpejt se nuk mund të ishte një dokument i përditshëm.”
Deri në këtë zbulim, një kodik i shekullit të 11-të ishte versioni më i hershëm i Ungjillit të Tomës. Por ky fragment i shtyn ato që datojnë diku rreth shekullit të 4-të ose të 5-të të erës sonë, megjithëse teksti origjinal besohet të jetë shkruar rreth shekullit të 2-të të erës sonë.
Dy papirologët teorizojnë se fragmenti ka të ngjarë të jetë një ushtrim shkrimi në ndonjë shkollë ose manastir, pasi shkrimi i dorës dhe ndërtimi i rreshtave janë të plogësht. Vetë teksti është fillimi i një tregimi të quajtur “gjallërimi i harabelave” ku, si mrekullia e tij e dytë, Jezusi formon harabela nga balta pranë një lumi të rrëmbyeshëm.
“Fragmenti është me interes të jashtëzakonshëm për kërkime,” tha Berkes. “Nga njëra anë, sepse ne mundëm ta datonim në shekullin IV-V, duke e bërë atë kopjen më të hershme të njohur. Nga ana tjetër, sepse ne ishim në gjendje të fitonim njohuri të reja në transmetimin e tekstit.”
Pra, mbase ky është pak më shumë se një tregim nga adhuruesit fetarë.
