Imane Khelif, një boksiere nga Algjeria dhe një grua me hormone mashkullore të ngritura, besohet se ka çrregullim DSD
Boksierja italiane Angela Carini humbi luftën kundër algjerianes në 46 sekonda në të tetën e finales të Lojërave Olimpike 2024.
Italiania mori dy goditje në fytyrë dhe më pas kërkoi ndërprerjen e ndeshjes.
Në deklaratën e saj të parë pas ndeshjes, ajo zbuloi se “asnjëherë nuk ishte goditur kaq shumë në jetën e saj”, dhe më pas dallimet në zhvillimin seksual u bënë pika kryesore e polemikave në Lojërat Olimpike të këtij viti.
Për çfarë bëhet fjalë?
Khelif nuk është shprehur ende për këtë situatë, por përflitet se vuan nga DSD-ja, një çrregullim i rrallë që prek vetëm 0.05-1 për qind të popullsisë.
DSD-ja, e quajtur gjithashtu një çrregullim ndërseksual, mund të shkaktojë që gratë të kenë kromozome mashkullore ose anatomie.
Algjeriania Imane Khelif ishte përjashtuar më parë nga Kampionatin Botëror për shkak se Federata Botërore e Boksit përcaktoi se ajo është një “mashkull biologjik”, domethënë se ajo ka një nivel të lartë të hormoneve mashkullore që mund t’i ketë një grua.
DSD-ja është një term për mbi 40 gjendje individuale që zhvillohen në mitër. Për shembull, dikush mund të lindë me organe seksuale femërore, por të ketë një kombinim të kromozomeve XY, tipike për meshkujt, si dhe testise të brendshme, të fshehura. Ata mund t’u ofrojnë njerëzve kombinime të pazakonta të kromozomeve dhe organeve riprodhuese, të cilat në aspektin sportiv mund të përmirësojnë performancën e tyre.
Për shembull, një atlet mund të lindë me anatominë femërore, por të ketë DSD, gjë që i bën ata të kenë nivele të larta të testosteronit, një hormon i nevojshëm për ndërtimin e muskujve dhe forcës. Megjithëse shumë çrregullime të DSD-së zbulohen në lindje, disa nuk bëhen të dukshme deri në pubertet ose si rezultat i operacioneve mjekësore, testeve apo edhe autopsive.
Imane Khelif nuk është e vetmja
Në disa raste, atletët zbuluan se kishin DSD vetëm gjatë ekzaminimeve mjekësore para garës, duke çuar në skualifikimin e tyre dhe duke i dhënë fund ëndrrave të tyre për të përfaqësuar vendin e tyre. Një nga shembujt më të famshëm në sport është rasti i vrapuesit afrikano-jugor Caster Semenya.
Medalistja e artë olimpike Semenya vuan nga një DSD i quajtur mungesë 5-alfa-reduktaze, që do të thotë se ajo ka kromozome XY mashkullore dhe prodhon nivele më të larta të testosteronit sesa është normale për gratë. Ky lloj DSD mund të shfaqet te personat me anatominë riprodhuese femërore dhe organet gjenitale, si në rastin e Semenya-s.
Më herët ajo ka deklaruar se ka testikuj të brendshëm mashkullor, se nuk ka mitër, por ka organ gjenital femëror. Semenya, e cila dominoi vrapimin e femrave nga viti 2009 deri në vitin 2019, u detyrua të merrte ilaçe si pilula kontraceptive për të ulur nivelet e saj të testosteronit, duke ndezur polemika pasi ajo duhej të përmbushte rregulloret e reja që kufizojnë nivelet e hormoneve gjatë garave për femra.
Semenya më herët tha se ajo i shkaktoi “krizat e panikut” dhe se ishte një stres i madh për të që e bënte të “villte çdo ditë”. Çështja e DSD-së së saj dhe diskriminimi i mundshëm nga organizatat sportive u bë objekt i një beteje të gjatë ligjore.
Megjithatë, ajo nuk është e vetmja sportiste e prekur nga ky problem. Vrapueset Francine Niyonsaba nga Burundi, Margaret Najirera Wambui nga Kenia dhe Christine Mboma e Beatrice Masilingi nga Namibia u skualifikuan gjithashtu nga gara për shkak të DSD.
