Konsumi global i pijeve të ëmbla me sheqer është rritur në përputhje me rritjen e obezitetit tek fëmijët gjatë dekadave të fundit, me nivelet më të larta të konsumit të regjistruara në Amerikën Latine, Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut.
Në pothuajse çdo cep të botës, fëmijët po konsumojnë më shumë pije të gazuara dhe pije të tjera me sheqer se kurrë më parë, dhe kjo po ndikon drejtpërdrejt në rritjen e shkallës së obezitetit tek fëmijët, sipas një studimi të ri që përfshin tre dekada dhe 185 vende.
Në vitin 2018, fëmijët konsumonin mesatarisht 3.6 porcione pije me sheqer në javë, një rritje prej 22.9% nga viti 1990. Kjo rritje ishte shumë më e mprehtë tek fëmijët sesa tek të rriturit, sipas studimit të publikuar në The BMJ, i udhëhequr nga studiues në SHBA, Greqi, Kanada dhe Meksikë.
Obeziteti i fëmijëve u rrit paralelisht gjatë kësaj periudhe, duke prekur aktualisht rreth 160 milionë fëmijë dhe adoleshentë në mbarë botën.
“Gjetjet tona duhet të ngrejnë alarmin në pothuajse çdo vend të globit,” tha Dariush Mozaffarian, autori kryesor i studimit dhe drejtor i Institutit të Mjekësisë Ushqimore në Universitetin Tufts në SHBA.
Studiuesit analizuan konsumin e pijeve të ëmbla me sheqer (SSB), të cilat përfshijnë pijet e gazuara, pijet energjike dhe pijet frutash, duke përjashtuar 100% lëngjet e frutave dhe perimeve, pijet e ëmbëlsuara artificialisht dhe qumështin, çajin dhe kafen e ëmbëlsuar.
Studimet e mëparshme kanë treguar se pijet e ëmbla me sheqer janë të lidhura me një rrezik më të lartë të obezitetit tek të rinjtë, i cili më pas shkakton probleme shëndetësore afatgjata, si diabeti i tipit 2, sëmundjet e zemrës dhe disa lloje kanceri.
“Ka një kosto të lartë për shëndetin e individëve, jo vetëm gjatë fëmijërisë, por edhe më vonë, dhe gjithashtu një barrë të rëndë për shoqërinë,” tha Dr. Berthold Koletzko, profesor i pediatrisë në Universitetin Ludwig Maximilian të Mynihut dhe president i Akademisë Evropiane të Pediatrisë, për Euronews Health. Ai nuk ishte pjesë e studimit.
Sipas raportit të ri, konsumimi i pijeve me sheqer ishte më i lartë tek adoleshentët krahasuar me fëmijët më të vegjël. Në shumicën e rajoneve, normat ishin gjithashtu më të larta në zonat urbane dhe tek fëmijët e prindërve me nivel të lartë arsimor, megjithëse këto pabarazi nuk ekzistonin në vendet me të ardhura të larta.
Në vendet me të ardhura më të ulëta, njerëzit në zonat urbane dhe ata me arsim të lartë kanë më shumë të ardhura dhe janë më të prirur të zgjedhin pije me sheqer, tha Koletzko, ndërsa në vendet me të ardhura të larta, është e kundërta.
“Është një çështje e përballueshmërisë,” tha Koletzko.
Dallimet rajonale
Amerika Latine dhe Karaibet, së bashku me Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, raportuan nivelet më të larta të konsumit të pijeve me sheqer (9.1 dhe 7.3 porcione në javë, respektivisht). Megjithatë, në Amerikën Latine, fëmijët konsumonin pak më pak pije me sheqer në vitin 2018 krahasuar me vitin 1990.
Në Amerikën Latine dhe Karaibe, normat e konsumit ranë gjatë viteve 1990 dhe në fillim të viteve 2000, por më vonë u rritën sërish, duke pasqyruar zhvillimet ekonomike të rajonit, fushatat për ushqim të shëndetshëm dhe lobimet e industrisë kundër politikave që synonin reduktimin e konsumit të pijeve me sheqer.
Vendet me të ardhura të larta, si ato në Evropën Perëndimore dhe Amerikën e Veriut, përjetuan një ulje të konsumit të pijeve me sheqer nga fëmijët midis 2005 dhe 2018, pasi normat u rritën nga viti 1990 deri në 2005. Kjo mund të jetë për shkak të rritjes së obezitetit dhe ofrimit të alternativave me më pak sheqer, ndër faktorë të tjerë.
Afrika Sub-Sahariane, nga ana tjetër, pa një rritje prej 106% në konsumimin e pijeve me sheqer gjatë periudhës së studimit, duke arritur një mesatare prej 4.2 porcionesh në javë në vitin 2018, gjë që përbën një “problem në rritje” për rajonin.
Ndër 25 vendet me popullsinë më të madhe të fëmijëve, Meksika raportoi konsumimin më të lartë të pijeve me sheqer tek fëmijët në vitin 2018 (10.1 porcione në javë), e ndjekur nga Uganda (6.9 porcione), Pakistani (6.4 porcione), Afrika e Jugut dhe SHBA (6.2 porcione secila).
Ndërkohë, India dhe Bangladeshi patën nivelet më të ulëta, me 0.3 porcione në javë secila.
Në shumicën e botës, fëmijët pinë pije me sheqer pothuajse çdo ditë. Në 56 nga 185 vendet e studiuara, fëmijët konsumonin mesatarisht të paktën shtatë porcione në javë, duke përfshirë 238 milionë fëmijë dhe adoleshentë, ose 10.4% të të rinjve në mbarë botën.
Gjetjet theksojnë “nevojën për edukim dhe ndërhyrje të synuara në politikat për të ndryshuar sjelljet që në moshë të hershme dhe për të parandaluar rezultatet negative të konsumit të pijeve me sheqer gjatë fëmijërisë,” tha Laura Lara-Castor, autorja kryesore e studimit dhe studiuese postdoktorale në Universitetin e Uashingtonit.
Këto ndërhyrje mund të përfshijnë taksa, rregullore për etiketimin dhe marketingun e pijeve me sheqer, dhe përpjekje në shkolla për të kufizuar aksesin e fëmijëve në këto produkte, sipas studiuesve.
“Tendencat që po shohim përbëjnë një kërcënim të rëndësishëm për shëndetin publik, të cilin ne mund dhe duhet ta trajtojmë për një të ardhme më të shëndetshme,” tha Mozaffarian./ Euronews
