Të gjithë kemi mësuar se kafshët filluan udhëtimin e tyre tokësor rreth 635 milionë vjet më parë. Është një numër i mirëkuptuar në kuptimin tonë kolektiv shkencor. Por një studim i ri sugjeron se afati kohor i jetës komplekse mund të ketë nevojë për një rishikim serioz. Një studim i fundit i udhëhequr nga një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh nga Universiteti i Kardifit tregon një histori krejtësisht të ndryshme. Ata pretendojnë se jeta komplekse në Tokë filloi 1.5 miliardë vjet më herët se sa besohej më parë.
Ky nuk është thjesht një korrigjim i disa milionë viteve; është një kapërcim masiv në të shkuarën që ndryshon rrënjësisht të kuptuarit tonë për afatin kohor evolucionar të jetës.
Zbulimi i jetës komplekse të lashtë
Qendra nevralgjike e këtij zbulimi është pellgu Franceville pranë Gabonit, i vendosur në brigjet e Atlantikut të Afrikës Qendrore. Pikërisht këtu shkencëtarët gjetën prova të një ekosistemi parahistorik që strehonte eksperimentet e para në evolucionin kompleks biologjik.
Gjetje të tilla u prezantuan në studimin e titulluar “Eutrofikimi hidrotermik i ujit të detit shkaktoi eksperimente makrobiologjike lokale në nënpellgun Francevillian Paleoproterozoik të vitit 2100 Ma”.
Dr. Ernest Chi Fru, autori kryesor i punimit në Shkollën e Tokës dhe Shkencave Mjedisore të Universitetit të Kardifit, luajti një rol jetik në këtë eksplorim. Ai shpjegoi se zbulimi bazohet në disponueshmërinë e fosforit në mjedis, një faktor i njohur si vendimtar për evolucionin e jetës në Tokë.
Gjetja e lidhjeve që mungojnë
Deri më tani, të kuptuarit tonë ishte se një rritje në përqendrimet e fosforit detar dhe oksigjenit të ujit të detit ishte e lidhur me një episod të evolucionit biologjik rreth 635 milionë vjet më parë. Megjithatë, gjetjet e dr. Chi Fru sjellin në fokus një episod shumë më të hershëm, që daton 2.1 miliardë vjet më parë.
“Ne tashmë e dimë se rritja e përqendrimit të fosforit detar dhe oksigjenit të ujit të detit është e lidhur me një episod të evolucionit biologjik rreth 635 milionë vjet më parë. Studimi ynë shton një episod tjetër, shumë më të hershëm, 2.1 miliardë vjet më parë,” tha Chi Fru.
Panorama e madhe
Ky zbulim nuk shton vetëm një episod tjetër në afatin kohor evolucionar. Ai nxjerr në dritë një sërë procesesh që mund të kenë shkaktuar potencialisht evolucionin e fosileve me përmasa të mëdha të makroorganizmave shumë më herët nga sa e kishim parashikuar. Këto fosile me përmasa të mëdha, vlefshmëria e të cilave është debatuar gjerësisht në komunitetin shkencor, janë më të hershmet e llojit të tyre në të dhënat gjeologjike.
Analiza gjeokimike e ekipit të Kardifit të shkëmbinjve sedimentarë detarë të depozituar 2.1 miliardë vjet më parë ofron njohuri të reja në këtë koleksion shumë të diskutueshëm të fosileve me përmasa jashtëzakonisht të mëdha në pellgun Francevillian. Dr. Chi Fru sqaroi më tej se vullkanet nënujore, të cilat u shfaqën pas përplasjes së kratoneve të Kongos dhe São Francisco, mund të kishin krijuar një det të cekët detar të pasur me lëndë ushqyese në brendësi.
Ky mjedis mund të kishte mbështetur fotosintezën e bollshme cianobakteriale për një periudhë të gjatë kohore, duke çuar në oksigjenimin e ujit të detit lokal dhe gjenerimin e një burimi të madh ushqimor.
Evolucioni i jetës komplekse
Sipas studiuesve, studimi i tyre lë të kuptohet drejt një evolucioni me dy hapa të jetës komplekse në Tokë. E para pasoi rritjen fillestare të përmbajtjes së oksigjenit atmosferik 2.1 miliardë vjet më parë dhe e dyta pasoi një rritje të dytë të niveleve të oksigjenit atmosferik rreth 1.5 miliardë vjet më vonë. Ndërsa përpjekja e parë nuk dukej se do të ngrihej në shkallë globale, përpjekja e dytë mund të jetë përgjegjëse për biodiversitetin e kafshëve që shohim sot në Tokë. Ekipi tani është i fokusuar në kërkimin më të thellë në kushtet mjedisore që çuan në shfaqjen e këtyre fosileve enigmatike.
Ç’do të thotë kjo për të kuptuarit tonë të jetës në Tokë? Vetëm koha (dhe shumë më tepër kërkime) do të tregojë. Por tani për tani, ne mund të mrekullohemi me faktin se planeti ynë po eksperimentonte me gjallesa komplekse shumë më herët nga sa e kishim imagjinuar ndonjëherë!
Ky hulumtim ka implikime të rëndësishme, duke na inkurajuar të rishqyrtojmë të kuptuarit tonë të evolucionit kompleks të jetës. Ai sugjeron që zhvillimi i shumëqelizorëve mund të ketë ndodhur për shkak të presioneve të ndryshme mjedisore nga sa mendonim.
Ai gjithashtu vë në pikëpyetje nocionin se jeta komplekse u zhvillua vetëm një herë, duke inkurajuar më shumë studime të ekosistemeve antike dhe roleve të tyre në biodiversitetin e Tokës. Ndërsa kjo fushë rritet, lidhja e jetës së lashtë dhe moderne mund të zbulojë njohuri për qëndrueshmërinë dhe përshtatshmërinë e jetës./Earth – Syri.net
