Raden Wijaya, i njohur gjithashtu si Nararya Sangramawijaya, ishte themeluesi i Perandorisë Majapahit dhe mbahet mend për mposhtjen e tij të zgjuar të një force ekspeditëse mongole të dërguar nga dinastia Yuan, e udhëhequr nga Kublai Khan, në Java. Fitorja e tij jo vetëm që siguroi sundimin e tij, por gjithashtu shënoi fillimin e një prej perandorive më me ndikim të Indonezisë.
Perandoria Majapahit u themelua rreth vitit 1293/1294 pas Krishtit kur Raden Wijaya mori fronin nën titullin mbretëror Kertarajasa Jayawardhana. Ajo bazohej në pjesën lindore të ishullit Java. Emri i perandorisë vjen nga një takim që ndodhi pas mposhtjes së forcave mongole. Ndërsa pastronin tokën, njerëzit e Radenit gjetën një frut të hidhur të quajtur “maja”. Në gjuhën indoneziane, “pahit” do të thotë e hidhur, kështu që nga kombinimi i “maja” dhe “pahit” u krijua emri Majapahit. Perandoria u referua gjithashtu si Wilwatikta, ku “wilwa” dhe “tikta” janë fjalë alternative për frutat dhe hidhësinë.
Para ngritjes së Raden Wijayas, fuqia dominuese në Java ishte Mbretëria e Singhasarit, e sunduar nga Kertanagara nga viti 1268. Në 1289, Kublai Khan kërkoi haraç nga Kertanagara, por mbreti refuzoi dhe poshtëroi lajmëtarin. Si hakmarrje, Kublai Khan përgatiti një ekspeditë ushtarake për të ndëshkuar mbretërinë. Megjithatë, para se të mbërrinte ekspedita, trazirat e brendshme ndryshuan situatën. Jayakatwang, një vasal i Kertanagarës, u rebelua dhe vrau mbretin, duke krijuar mbretërinë e re Kediri. Raden Wijaya, një i mbijetuar i familjes mbretërore, iku në Madura dhe filloi të komplotonte për të rimarrë pushtetin.
Kur ekspedita mongole më në fund zbarkoi në Java në vitin 1292, përfaqësuesit e Raden Wijaya informuan komandantët për vdekjen e Kertanagarës dhe propozuan një aleancë kundër uzurpatorit, Jayakatwang. Forcat juan ranë dakord, duke e parë Kedirin si objektivin e tyre të ri. Në këmbim të mbështetjes së tyre, Raden Wijaya premtoi t’i paguante haraç perandorit Yuan.
Në vitin 1293, Raden Wijaya dhe forcat e Yuan-ut filluan një sulm të përbashkët në kryeqytetin e Jayakatwangut. Fushata ishte brutale, me 5000 ushtarë Kediri të vrarë, dhe Jayakatwang u kap dhe u dorëzua. Pas kësaj fitoreje, Raden Wijaya u tha komandantëve të Yuan-it se duhej të kthehej në shtëpi për të përgatitur haraçin e premtuar. Sidoqoftë, në vend që të respektonte marrëveshjen e tij, Raden Wijaya organizoi një sulm të befasishëm ndaj trupave mongole ndërsa ata po festonin triumfin e tyre. Të zënë në befasi, shumë nga ushtarët mongolë u vranë dhe të mbijetuarit ikën në anijet e tyre, duke braktisur çdo mendim hakmarrjeje dhe duke lundruar përsëri drejt Kinës të mposhtur.
Me armiqtë e tij të mundur dhe pa kërcënime të mëtejshme nga dinastia Yuan, Raden Wijaya e kurorëzoi veten mbret dhe themeloi perandorinë Majapahit. Për të siguruar pozitën e tij, ai u martua me katër vajza të Kertanagara-Shri Parameshwari Dyah Dewi Tribhuwaneshwari, Shri Mahadewi Dyah Dewi Narendraduhita, Shri Jayendradewi Dyah Dewi Prajnaparamita dhe Shri Rajendradewi Dyah Dewi Gayatri, duke çimentuar legjitimitetin e tij si sundimtar.
Pavarësisht sfidave të disa rebelimeve gjatë mbretërimit të tij, Raden Wijaya i shtypi me sukses ato, duke ruajtur stabilitetin e perandorisë së re. Ai sundoi deri në vdekjen e tij në vitin 1309 dhe u pasua nga djali i tij, Jayanagara, i lindur nga martesa e tij me Shri Parameshwari Dyah Dewi Tribhuwaneshwari.
Përdorimi i zgjuar i aleancave dhe tradhtia nga Raden Wijaya jo vetëm që mundi mongolët, por gjithashtu themeloi një nga perandoritë më të fuqishme në Azinë Juglindore. Mbretërimi i tij hodhi themelet për zgjerimin dhe ndikimin e ardhshëm të Perandorisë Majapahit në rajon. / Ancient Origins – Syri.net
