Pasi u publikua lajmi për vdekjen e Liam Payne të One Direction vetëm 31 vjeç, të shumta ishin fansat që u trishtuan nga kjo humbje. Nuk është hera e parë që këtë vit bota tronditet nga humbja e një personi të famshëm shumë të dashur. Në shtator, Dame Maggie Smith, e dashur për rolet e saj në serinë e Harry Potter dhe Doënton Abbey, fatkeqësisht vdiq në moshën 89-vjeçare, dhe në korrik, ylli i Charmed, Shannen Doherty vdiq nga kanceri i gjirit në moshën 53-vjeçare. Vitin e kaluar, bota ishte veçanërisht e shkatërruar nga humbja tronditëse e yllit të dashur të Friends, Mattheë Perry, i cili ishte 54 vjeç; Andre Braugher i Brooklyn Nine-Nine humbi jetën në moshën 61-vjeçare; si dhe Angus Cloud i Euphoria, i cili ishte vetëm 25 vjeç.
Vdekje të tjera që kanë tronditur botën gjatë historisë së kulturës së të famshmëve janë: Mendoni për Princeshën Diana në 1997, Heath Ledger në 2008, Brittany Murphy në 2009, Amy Ëinehouse në 2011, Robin Ëilliams në 2014, Alan. Rickman në 2016, dhe Naya Rivera dhe Chadëick Boseman në 2020; për të përmendur vetëm disa. Secili frymëzoi një përgjigje jashtëzakonisht emocionale nga publiku – por pse? Pse mund të jemi kaq të rrethuar nga pikëllimi për njerëzit që nuk i kemi njohur kurrë?
Sipas Carly Dober, Psikologe dhe Pronare e Praktikës në Enriching Lives Psychology, ka një sërë arsyesh pse vdekjet e njerëzve të famshëm mund të shkaktojnë reagime veçanërisht emocionale te ne.
“Të famshëm dhe arti i tyre janë shpesh ndikues në jetën tonë, ose në ngjarje të rëndësishme të jetës sonë”, thotë ajo për Harper’s Bazaar Australia. “Të jesh një fans dhe të kesh interesa për ta mund të jetë e dobishme shoqërore – rreth këtyre njerëzve krijohen komunitete dhe miqësi. Jo vetëm kaq, por të famshëm shpesh mund të shihen si ‘më të mëdhenj se jeta’ dhe është një tronditje kur ndodhin gjëra të tilla si vdekja – dhe veçanërisht kur personi është mjaft i ri. Mund të jetë një kujtesë se paraja dhe fama nuk e mundin dot vdekjen,” përmbledh ajo.
Në epokën e mediave sociale, shpjegon Dober, këto marrëdhënie janë bërë gjithnjë e më me ndikim në jetën tonë. Kur vdes dikush me të cilin keni krijuar një marrëdhënie pa patur kontakt me të, pikëllimi që mund të ndjeni duket veçanërisht i mprehtë, sepse psikologjikisht, ju keni krijuar një lidhje me të. “Këto marrëdhënie mund të ndihen kaq reale, sepse një person mund të projektojë tek figura publike një sërë emocionesh që pasqyrojnë ndjenjat dhe sfidat e tyre. Ata identifikohen me ta,” shpjegon Dober.
“Nostalgjia është një shtytës i fuqishëm”, më thotë Dober. “Kur personat publikë të viteve të mëparshme të jetës sonë vdesin, kjo mund të shërbejë si një kujtesë e kalimit të një epoke dhe mund të ngjall ndjenja sentimentalizmi dhe reflektimi.”
Për këtë arsye që vdekja e njerëzve që i donim në rininë tonë – aktorë nga seritë tona të preferuara të rehatisë ose filmat, ose këngëtarët me të cilët ishim të dashuruar – mund të na bëjnë të ndihemi veçanërisht të mërzitur.
“Vdekja e këtyre të famshëmve mund të shkaktojë gjithashtu një rivlerësim të vlerave”, vazhdon Dober. “Adoleshenca dhe fëmijëria janë periudha formuese në jetën tonë dhe ndikimi që disa ikona kulturore kanë tek ne nuk mund të nënvlerësohet”.
bal
