4
Konflikti në familje mund të marrë shumë forma, nga debatet e përditshme për ushqimin, gjumin dhe detyrat e shkollës deri te rivaliteti midis vëllezërve dhe motrave, drama me miqtë që përhapet në shtëpi dhe mosmarrëveshjet për kohën para ekranit, zgjedhjet e veshjeve ose ndarjen e punëve të shtëpisë.
Konflikti është pjesë e jetës, por ka mënyra për ta zbutur atë dhe për ta shndërruar në mundësi për t’u lidhur.
Lawrence J. Cohen, ekspert dhe autor i librave të prindërimit ndau me Psychology Today tre fraza të thjeshta, por efektive, që prindërit mund t’i përfshijnë në komunikimin e tyre të përditshëm. Secila prej tyre mund të ndihmojë në uljen e tensionit dhe forcimin e mirëkuptimit të ndërsjellë brenda familjes.
“Si mund ta rregullojmë këtë?”
Fëmijëve që lëndojnë të tjerët shpesh u kërkohet të kërkojnë falje. Por faljet e detyruara rrallë shprehin keqardhje të sinqertë dhe shpesh duken si të pasinqerta, gjë që të gjithë e ndiejmë instiktivisht. Disa fëmijë madje refuzojnë të thonë “më fal” kur detyrohen, edhe pse mund të shprehin keqardhje në mënyrën e tyre.
Në vend që t’i urdhëroni të kërkojnë falje, është më e dobishme të pyesni: “Si mund ta rregullojmë këtë?” Kjo fjali e zhvendos fokusin nga faji te riparimi i marrëdhënies dhe e inkurajon fëmijën të mendojë për pasojat e veprimeve të tij. Kjo jo vetëm që u mëson aftësi sociale, por u jep edhe fëmijëve një ndjenjë kontrolli mbi situatën, gjë që zvogëlon rezistencën.
Nëse një fëmijë nuk dëshiron ta rregullojë situatën, kjo shpesh është një shenjë se ai/ajo ndihet i turpëruar, i zemëruar ose i ndëshkuar. Atij/asaj i duhet dhënë hapësirë dhe mirëkuptim në mënyrë që të arrijë në një pikë kohore kur është gati të riparojë marrëdhënien. Nga ana tjetër, një fëmijë që është lënduar gjithashtu ka nevojë për kohë për të shprehur ndjenjat e tij/saj dhe për të përjetuar vërtetimin se është i rëndësishëm/e.
“Le të gjejmë një zgjidhje që i përshtatet të gjithëve”
Konfliktet shpesh lindin kur nevojat e pjesëmarrësve përplasen – një prind ka nevojë për qetësi, një fëmijë dëshiron të kërcejë, një fëmijë dëshiron të gjitha biskotat, tjetri dëshiron të paktën një. Në vend që të vendosim se nevojat e kujt janë “më të rëndësishme”, mund të përpiqemi të gjejmë një kompromis.
Fjalia “Le të gjejmë një zgjidhje që i përshtatet të gjithëve” e zhvendos fokusin nga konkurrenca në bashkëpunim. Fëmijët mësojnë më pas se nevojat e tyre nuk janë më të rëndësishme se të të tjerëve, por as më pak të rëndësishme, dhe të gjithë punojnë së bashku për të gjetur një mundësi që merr parasysh nevojat e ndryshme.
“Le të provojmë një eksperiment”
Në vend që të luftojnë për kontroll, prindërit mund të përdorin qasjen e eksperimenteve të dakorduara. Kjo qasje u lejon fëmijëve dhe të rriturve të testojnë zgjidhjet së bashku në jetën reale, me afate kohore të dakorduara dhe të hapur ndaj përshtatjes.
Si shembull, autori veçoi problemin e kohës para ekranit, i cili mund të zgjidhet duke rënë dakord për një eksperiment javor, për shembull një numër të caktuar minutash në ditë. Pas një jave, të gjithë anëtarët e familjes ndajnë përshtypjet e tyre dhe vendosin se çfarë të bëjnë më pas.
Kjo mund të pasohet nga një eksperiment i dytë, për shembull, dy javë pa kufizime, për të vlerësuar së bashku se si kjo ndikon në sjelljen, humorin dhe dinamikën në shtëpi. Është thelbësore që të gjithë ta dinë se ky është një rregullim i përkohshëm dhe se ata janë pjesë e procesit.
