Brenda pak vitesh, Kazakistani është shndërruar nga një pretendent rajonal në një fuqi globale të shahut. Me mbështetje shtetërore, investime private dhe një brez të ri talentesh, vendi po shkruan një kapitull të ri në historinë e këtij sporti intelektual.
Rritja e shpejtë dhe strategjike
Transformimi i Kazakistanit në botën e shahut ka qenë i rrufeshëm. Brenda një dekade, vendi ka kaluar nga pjesëmarrës modest në turne ndërkombëtare në fitues të medaljeve botërore, duke frymëzuar mijëra të rinj.
Një kombinim i lidershipit të ri, financimit të fuqishëm dhe një qasjeje sistematike — që nga futja e shahut në shkolla deri te mbështetja për lojtarët profesionistë — ka krijuar një ekosistem të lulëzuar. Sot, shahu është bërë pjesë e identitetit kombëtar dhe një simbol i ambicies intelektuale të Kazakistanit.
Nga biznesi në shah: roli i Timur Turlov
Epoka e re nisi në vitin 2023, kur sipërmarrësi i teknologjisë financiare Timur Turlov mori drejtimin e Federatës KazChess. Ai solli me vete vizion, financa dhe një strategji afatgjatë për ta shndërruar Kazakistanin në qendër të shahut botëror.
“Ne kemi një program shumë të fortë për të mbështetur talentet e reja — duke u ofruar pajisje, softuer dhe trajnerët më të mirë. Mbulojmë madje edhe shpenzimet e turneve”, — tha Turlov.
Për të, shahu është më shumë se sport: është një mjet për zhvillimin e kapitalit intelektual dhe për përmirësimin e imazhit ndërkombëtar të vendit.
Suksesi i grave kazake
Në zemër të këtij suksesi janë shahistet femra, që po udhëheqin ringjalljen e sportit. Pesë lojtare kazake renditen ndër 100 më të mirat në botë, ndër to edhe mjeshtrja e madhe Xeniya Balabayeva, kampione bote në shah të shpejtë dhe pjesë e ekipit që fitoi medaljen e argjendtë në Lojërat Olimpike të Budapestit 2024.
“Para sponsorizimeve të federatës, financat ishin pengesë e madhe. Tani kemi mundësi të konkurrojmë në çdo nivel,” — tha Balabayeva.
Një sistem i ri, një vizion i qartë
Ekspertët theksojnë se suksesi i Kazakistanit bazohet në strukturë dhe planifikim afatgjatë.
Mjeshtri i madh Yevgeniy Vladimirov, trajner i ekipit të të rinjve, e krahason këtë model me traditën e sistemit sovjetik të shahut — por të përshtatur me kohën moderne.
Federata KazChess sot numëron mbi 20,000 lojtarë të regjistruar, përfshirë më shumë se 3,000 gra, dhe organizon turne të shumtë kombëtarë e ndërkombëtarë, duke përfshirë edhe programet për fëmijë në shkolla.
Fëmijët, ambasadorët e rinj të shahut kazak
Brezi i ri është zemra e këtij transformimi. Falë trajnimeve moderne dhe aksesit në teknologji, talentet e reja po arrijnë tituj të mëdhenj në moshë rekord.
Një shembull i spikatur është Alimzhan Zhauynbay, 11 vjeç, kampion botëror në Kampionatin Global të Shahut në Fujairah dhe fitues i medaljes së argjendtë në Abu Dhabi.
“Mësova të luaj gjatë pandemisë. Tani synimi im është të bëhem mjeshtër ndërkombëtar,” — thotë Zhauynbay me modesti.
