Sa herë i keni kujtuar qartë ëndrrat tuaja ose i keni harruar ato minuta pas zgjimit?
Pse ëndërrojmë dhe çfarë kuptimi kanë ëndrrat tona? A mund ta stërvitni veten për të kujtuar ëndrrat?
Gjëja e parë në mëngjes për shumë njerëz, ata kujtojnë gjallërisht disa skena nga ëndrrat e tyre, por disa orë më vonë ato imazhe janë mjaft të paqarta. Të tjerët nuk i mbajnë mend fare ëndrrat e tyre. A mund të kujtoni historitë imagjinative që keni parë në gjumë apo jo?
Jo domosdoshmërisht, shpjegojnë ekspertët.
“Të gjithë ëndërrojnë, por jo të gjithë e mbajnë mend,” thotë psikologu dhe specialisti i mjekësisë së sjelljes së gjumit Shelby Harris, PsyD, profesor i asociuar në Kolegjin e Mjekësisë Albert Einstein në Bronx, Nju Jork. Dhe siç rezulton, ka disa arsye pse ju mund ose nuk mund të mbani mend – dhe cilado qoftë arsyeja, ndoshta nuk pasqyron se sa mirë jeni duke fjetur.
Shumica e ëndrrave tona ndodhin gjatë pjesës së gjumit të lëvizjes së shpejtë të syve (REM), fazën e gjumit ku truri formon lidhje të reja dhe kujton përvojat nga dita. Teoria mbizotëruese e bazuar në kërkime sugjeron se arsyeja kryesore për ëndrrat është mbështetja e përpunimit emocional. Ajo që ndodh gjatë ëndrrave tona mund të na ndihmojë të përballemi me gjëra të vështira që ndodhin gjatë ditës, të cilat mund të mos jemi në gjendje t’i përpunojmë gjatë jetës sonë të zgjuar.
Rreth një e katërta e kohës së gjumit është REM.
Hulumtimet tregojnë se ne ëndërrojmë edhe në fazat e gjumit jo-REM, por këto ëndrra zakonisht janë më të vështira për t’u mbajtur mend, janë më të shkurtra, më pak intensive dhe më të menduara se ëndrrat REM. Në të kundërt, ëndrrat e gjumit REM mund të jenë më shumë si një histori.
Nëse e mbani mend ëndrrën tuaj, mund të jetë që sapo jeni zgjuar gjatë saj, kështu që është e freskët në mendjen tuaj, thotë Deborah Givan, MD, eksperte e gjumit dhe profesoreshë emeritus në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Indianës.
Ose mund të nënkuptojë që ju kujtoni ëndrrën e fundit që keni pasur dhe jo ëndrrën e plotë. Njerëzit priren ta kenë pjesën më të madhe të “gjumit të ëndrrave” në gjysmën e dytë të natës, shpjegon ai.
Nëse gjumi juaj REM përfaqëson 25% të një gjumi shtatë-orësh, kjo është pak më pak se dy orë në total – ju mund t’i mbani mend gjallërisht vetëm 10 minutat e fundit.
Të kujtosh ëndrrat e tua nuk ka të bëjë domosdoshmërisht me sa qetësues është gjumi juaj. Në vend të kësaj, rikujtimi i këtyre ëndrrave ka shumë më tepër gjasa të varet nga një sërë faktorësh, nga niveli juaj i stresit deri te medikamentet që po merrni.
Faktorët që mund të ndikojnë nëse i mbani mend apo jo ëndrrat tuaja:
Nivelet e ankthit para gjumit.
Njerëzit kanë më shumë gjasa të kujtojnë ëndrrat e tyre kur janë në ankth ose depresion, ndoshta sepse ata gjithashtu priren të zgjohen më shumë kur janë në ankth dhe e bëjnë këtë në mes të ëndrrave të ndryshme.
Ilaçe ose probleme shëndetësore.
Disa ilaçe, duke përfshirë disa ilaçe për depresionin, mund të shtypin gjumin e ëndrrave. Në mënyrë të ngjashme, apnea e gjumit (një gjendje e karakterizuar nga pauza të shkurtra në frymëmarrje shumë herë gjatë gjumit) gjithashtu mund të minimizojë kohën që kaloni duke ëndërruar.
Gjinia dhe personaliteti.
Hulumtimet e mëparshme zbuluan se vajzat adoleshente kishin më shumë gjasa se djemtë adoleshentë të mbanin mend ëndrrat e tyre.
Si mund t’i mbani mend ëndrrat tuaja?
Nëse doni të mbani mend më shumë nga një natë më parë, nuk është shumë e vështirë. Gjëja më e rëndësishme është t’i kushtoni kohë dhe vëmendje ëndrrave.
Koha më e mirë për të provuar të kujtoni ëndrrat tuaja është në 90 sekondat e para pasi të zgjoheni, përpara se kujtesa të zbehet.
Përpiquni ta keni trupin tuaj në të njëjtin pozicion që ishit kur u zgjuat, pasi kjo do të ndihmojë në forcimin e kujtesës së ëndrrave tuaja.
Pas dy minutash të shpenzuara duke përsëritur dhe kombinuar mendimet, ndjenjat dhe imazhet nga gjumi juaj i fundit, shkruajini ato menjëherë. Nëse nuk i shkruani ëndrrat tuaja ose nuk i tregoni partnerit tuaj, ato me siguri do të largohen pas mëngjesit. Megjithatë, rileximi i fjalëve në një faqe fletoreje jep mundësinë për të shkaktuar një kujtim të ëndrrës më vonë. Filloni të mbani një fletore dhe stilolaps në komodinën tuaj. Është një kujtesë e ndërgjegjshme për t’u përqëndruar në rikujtimin e ëndrrave tuaja.
Vonesa e zgjimit për 10 minuta shtesë në mëngjes mund të kontribuojë gjithashtu në ëndërrimin e kthjellët.
Ekspertët e mjekësisë së gjumit nuk rekomandojnë ta bëni këtë sepse gjumi që bëni gjatë këtyre minutave të fundit të gjumit ka më shumë gjasa të jetë më i lehtë dhe më pak rigjenerues. Plus, zgjimi në të njëjtën kohë çdo ditë ndihmon në mbajtjen e trupit tuaj në një orar të qëndrueshëm të gjumit, duke e bërë përgjithësisht më të lehtë të bini në gjumë gjatë natës dhe të zgjoheni në mëngjes.
