Kuriozitete

Gabimi i gjeometrisë babilonase: Një detyrë shtëpie 4000-vjeçare

Një pllakëz e vogël prej argjile nga periudha e Babilonisë së Vjetër (1900–1600 para Krishtit), e ruajtur në Muzeun Ashmolean në Universitetin e Oksfordit, përmban gabimin e një studenti të lashtë në llogaritjen e gjeometrisë. E zbuluar në vitin 1931 në sitin arkeologjik të Kishit, në Irakun e sotëm, pllakëzatregon se si një student babilonas bëri një llogaritje të gabuar të sipërfaqes së një trekëndëshi kënddrejtë.  

Me përmasa vetëm 8.2 cm në diametër, pllakëza përmban një trekëndësh kënddrejtë me tri grupe numrash të shkruar me kuneiform. Lartësia është shënuar si 3.75, baza si 1.875 dhe sipërfaqja e saktë duhej të ishte 3.5156. Megjithatë, studenti e llogariti gabimisht atë si 3.1468. Ky gabim, i ruajtur për gati 4000 vjet, ofron një vështrim në edukimin e hershëm të matematikës në Babiloni, ku Kishi dhe Babilonia ishin qendra për mësimin e algjebrës dhe gjeometrisë.  

Matematika kishte një rol të rëndësishëm në shoqërinë babilonase, duke ndihmuar në llogaritjen e taksave, menaxhimin e tregtisë dhe krijimin e kalendarëve. Babilonasit përdornin një sistem numerik bazuar në 60, i cili ende ndikon në mënyrën se si e masim kohën sot, 60 sekonda në një minutë, 60 minuta në një orë. Në mënyrë të habitshme, ata kuptonin teoremën e Pitagorësmë shumë se një mijëvjeçar para se Pitagora ta formalizonte atë.  

Rritja e edukimit matematikor përkoi me zhvillimin e perandorive të mëdha, që kërkonin llogaritje më të avancuara. Pllakëza të tilla tregojnë se njohuria po kalonte nga tradita gojore në ruajtjen e të dhënave të shkruara rreth vitit 3500 para Krishtit, një transformim i ngjashëm me kalimin modern nga letra te informacioni dixhital.  

TS Poll - Loading poll ...

Megjithëse e gabuar, kjo detyrë e lashtë pasqyron një zhvillim të rëndësishëm kulturor, duke treguar se si shoqëritë e hershme grumbullonin dhe ruanin njohuritë. / Live Science – Syri.net