Jemi në mes të një “krize bebesh”. Vit pas viti, INSTAT paraqet shifrat me rënien e vazhdueshme të lindjeve. Po “humbim” brezat e rinj.
Kjo varet nga fakti që ju bëheni prindër në një moshë “më të madhe”, ku tashmë është kthyer në trend që fëmija i parë të vijë në jetë pas të tridhjetave.
Por kjo është vetëm një pjesë e pazëllit. Sepse infertiliteti nuk është problem vetëm për ata që kanë filluar të mendojnë vonë për të pasur një fëmijë. Megjithatë të rinjtë sot duken gjithnjë e më pak të aftë për të bërë bebe.
Fëmijë, nuk mjafton t’i duash. Kur infertiliteti prek të rinjtë
Sipas paralajmërimeve të gjinekologëve dhe andrologëve, infertiliteti rritet shumë përpara se vitet të zvogëlojnë natyrshëm numrin e vezëve apo spermatozoidëve. Çfarë po ndodh me ne? Një studim i Universitetit të Seulit në Korenë e Jugut nënvizoi se rezerva e vezëve te femrat zvogëlohet për shkak të ekspozimit ndaj ndotësve të ajrit. Madje edhe shumë elementë negativë të stilit të jetesës, si mbipesha apo diabeti, mund të ndikojnë në sasinë dhe cilësinë e vezëve.
Dhe efekti ka pasoja në brezat e ardhshëm: njëzetvjeçaret e sotme kanë një rezervë ovariane më të keqe se sa nënat e tyre në vitet ’80 dhe ’90, pasi si vajza të reja, ato ishin më pak të ekspozuara ndaj ndotësve si hidrokarburet aromatike, ftalatet ose metalet e rënda si plumbi dhe kadmium, ose obezitetin.
Shkaqet e infertilitetit: ndotja dhe mënyra e jetesës, përfshirë ato të gjeneratave të mëparshme
Rossella Nappi, profesoreshë dhe mjeke e njohur në Itali shpjegon: “Ka një përgjegjësi shëndetësore që shkon përtej vetes: vezët dhe spermatozoidi në mitër kur ngjizen, formohen në një mjedis të pafavorshëm nëse nëna ka një mënyrë jetese të gabuar. Madje vajzat sot shpesh neglizhojnë pjellorinë e tyre, e cila duhet mbrojtur që në moshë shumë të re. Fillimi i kontrolleve të rregullta gjinekologjike, për të vlerësuar praninë e problemeve që mund ta komprometojnë atë, si vezoret policistike, endometrioza apo fibroidet.
Roli i kontraceptivëve: ata kanë frikë nga pilulat
Vajzat duhet të mbrohen me përdorimin e prezervativëve nga një shkak i rëndësishëm i përhapur i infertilitetit, që janë sëmundjet seksualisht të transmetueshme dhe duhet të kthehen në menaxhimin e jetës së tyre riprodhuese me më pak frikë nga pilulat kontraceptive. Sot një lloj “hormonofobie” është i përhapur, por kontracepsioni i ndërgjegjshëm është një burim i madh për shëndetin riprodhues.
Marrja e pilulës do të thotë të investosh kohë për veten dhe për rritjen individuale dhe në çift, me besim se do të keni më pak probleme kur përpiqemi të keni një fëmijë. Mund të duket si një paradoks, por në vendet ku gratë kanë më shumë fëmijë, si Franca, kontraceptivët hormonalë përdoren tre herë më shumë se në Itali, ku kontraceptivët oralë përdoren si në Shqipëri, ose pak më shumë”.
Infertiliteti mashkullor
Një vizitë te andrologu do të mjaftonte për të luftuar infertilitetin mashkullor
Shoqëria Italiane e Andrologjisë së fundmi ngriti një hipotezë për një rrezik konkret të humbjes së pakthyeshme të fertilitetit për meshkujt italianë dhe perëndimorë në përgjithësi deri në vitin 2070. A do të zhdukemi për shkak të mungesës së spermatozoidëve? “Në vetëm 40 vjet, meshkujt kanë parë rënie të përqendrimit të spermës së tyre me 52.4 për qind, duke shkuar nga 101 milionë për mililitër në vitin 1970 në 49 milionë në vitin 2018”, përgjigjet Alessandro Palmieri, presidenti i Sia. “Një rënie që po përshpejtohet: nga viti 1970 deri në vitin 2000, 1.6 për qind e spermatozoideve “humbeshin” në vit, pas vitit 2000 reduktimi vjetor pothuajse u dyfishua. Dhe nëse në vendin tonë po lindin më pak fëmijë, mbi të gjitha infertiliteti mashkullor është një ndër shkaqet”.
Janë pikërisht të rinjtë ata që janë shqetësues, pasi sipas të dhënave të Sia-s, 30 për qind e të rinjve nga 14 deri në 20 vjeç kanë një sëmundje andrologjike e cila në një rast në dhjetë mund të rrezikojë fertilitetin e ardhshëm. Megjithatë, vetëm 2 për qind e të rinjve nën 20 vjeç kanë qenë te mjeku androlog. Varikocela ose kriptorkizmi, nëse njihen në kohë, për shembull, mund të trajtohen.
Obeziteti, pirja e duhanit, sëmundjet seksuale zvogëlojnë numrin e spermatozoidëve
Obeziteti, mënyra e jetesës sedentare, zakonet e pirjes së duhanit dhe sëmundjet seksualisht të transmetueshme janë ndër të dyshuarit kryesorë për rënien e fertilitetit mashkullor. Obeziteti, për shembull, trefishon probabilitetin për të pasur një përqendrim të ulët të spermës. Për çdo 9 kg rritje të peshës rreziku i infertilitetit rritet me 10 për qind. Për më tepër, cilësia e spermës mashkullore është një “sentinel” mjedisor. Në zonat më të ndotura, rënia e përqendrimit të spermës është më serioze”.
Ndryshimet klimatike ndikojnë në infertilitetin mashkullor
Sipas të dhënave, një rritje prej vetëm 1°C në temperaturën e ambientit është e mjaftueshme për të rritur temperaturën e skrotumit me 0,1°C dhe për të ngadalësuar prodhimin e spermës. Rritja e hipotezuar e temperaturës globale prej 2.8 gradësh deri në fund të shekullit “mund të ketë një efekt të mëtejshëm negativ në cilësinë e spermës, e cila tashmë përkeqësohet në sezonin më të nxehtë”, komenton Palmieri. “Ne jemi dëshmitarë të një reduktimi progresiv të vëllimit të testikujve dhe parametrat “normalë” tashmë janë rishikuar në rënie: fajin e ka edhe nxehtësia. Ky është rasti në profesionet e rrezikshme si kuzhinierët ose saldatorët, ose tek shoferët e taksive dhe shoferët e kamionëve që qëndrojnë ulur për një kohë të gjatë. Megjithatë, tek meshkujt e predispozuar, ndryshimet klimatike mund të kontribuojnë gjithashtu në uljen e fertilitetit”.
Mëmësia si performancë
Ka edhe diçka tjetër që po ndikon në rënien e lindshmërisë. Dhe kjo varet nga marrëdhënia midis gjinive. “Sot femrat plotësohen edhe me gjëra të tjera dhe jo vetëm në amësinë, të cilën shpesh e përjetojnë për shkak të një presioni të shoqërisë dhe jo sepse duan vërtet mëmësinë. Shumë të rinj nuk kanë dëshirë të kenë fëmijë.
“Përveç kësaj është edhe parakohshmëria me të cilën njeriu kryen marrëdhënie seksuale: papjekuria e ekspozon një person ndaj një rreziku më të madh abuzimi ose të paktën mund të krijojë një përvojë negative rreth seksualitetit”, shton Nappi. “Nga ana tjetër ka një përhapje të një seksi gjithnjë e më cerebral dhe të rrallë, që konsiderohet gjithnjë e më pak pjesë e marrëdhënies së çiftit, si një mjet për të shprehur dashurinë. Shumë çifte të rinj bëjnë shumë pak seks, edhe nëse janë në një marrëdhënie të qëndrueshme: nuk kanë kohë, ose janë gjithmonë të lodhur. Dhe kur vendosni të keni një fëmijë, mendoni se mund të mbeteni shtatzënë menjëherë, duke numëruar ditët e ovulimit dhe duke kryer marrëdhënie dy herë në muaj”.
Seksualiteti i shëndetshëm kundër infertilitetit
Një problem për meshkujt ky, ku kryerja e marrëdhënieve të rregullta, të paktën dy herë në javë, është e rëndësishme që kanalet seminale të jenë më pak të rrezikuara nga infeksionet dhe për prodhimin optimal të spermës. Në vend të kësaj, “abstinenca seksuale është gjithnjë e më e përhapur në mesin e të rinjve: vlerësohet se ka rreth 1.6 milion të rinj 18 – 40 vjeç që nuk kanë bërë kurrë seks në jetën e tyre”, konfirmon Palmieri. “Në shumë mënyra, seksualiteti i relaksuar, i përbashkët i një çifti, i cili natyrshëm çon në fertilitet, ka humbur: seksi i të rinjve nuk ka të bëjë më me lëkurën, por me video, me mesazhe. Luftimi i infertilitetit përfshin gjithashtu edukimin që ju kthen në përjetimin e seksit si një mënyrë e shëndetshme, instinktive e marrëdhënies me personin tjetër, megjithëse me përgjegjësi”, përfundon Nappi./Living
gettyimages 1249838658
e8edf4f5d044 gettyimages 542381296
