Qytetërimi i Egjiptit të lashtë është i rrënjosur thellë në mitin e tij të krijimit, ku jeta dilte nga kaosi primordial, duke simbolizuar të kuptuarit e egjiptianëve për kozmosin. Në qendër të këtij miti është Nuni, ujërat primitive të kaosit – një hapësirë e pafundme, pa formë që përfaqëson burimin e gjithë jetës dhe potencialin për kaos. Nga këto ujëra doli Atumi, perëndia i parë, i cili shënoi kalimin nga kaosi në rregull.
Atumi, i përshkruar shpesh i veshur me kurorën e dyfishtë të Egjiptit të Sipërm dhe të Poshtëm, krijoi çiftin e parë hyjnor, Shunë (ajrin) dhe Tefnutin (lagështinë), përmes një akti vullneti. Shu dhe Tefnuti lindën Gebin (tokën) dhe Nutin (qiellin), të cilët nga ana e tyre sollën Osirisin, Isisin, Sethin dhe Neftisins, duke formuar Eneadin e Heliopolisit. Këto hyjni simbolizonin elementet themelore të universit, duke vendosur kornizën e kozmologjisë egjiptiane dhe duke theksuar luftën midis rregullit (maat) dhe kaosit (isfet).
Osirisi, perëndia e jetës së përtejme dhe rregullit, u vra nga vëllai i tij Sethi, mishërimi i kaosit dhe dhunës, duke reflektuar konfliktin e përjetshëm midis këtyre forcave. Isisi, gruaja e Osirisit, përdori magjinë e saj për ta ringjallur, duke simbolizuar triumfin e rregullit dhe ripërtëritjes – një temë qendrore për pikëpamjen egjiptiane për jetën dhe jetën e përtejme.
Ra, perëndia e diellit, ishte gjithashtu vendimtare në këtë rrëfim kozmik. Udhëtimi i tij i përditshëm nëpër qiell dhe beteja e natës me Apofisin, gjarprin e kaosit, përfaqësonte luftën e vazhdueshme për të mbajtur rregull. Fitoret e Rasë mbi Apofisin ishin metafora për ruajtjen e ekuilibrit kozmik, me rituale të kryera për ta mbështetur atë, duke nënvizuar pjesëmarrjen njerëzore në këtë luftë hyjnore.
Në mitologjinë tebane, Amuni, fillimisht një zot i fshehur, u bashkua me Ranë për të formuar Amun-Ranë, duke theksuar potencialin e fshehur brenda kaosit. Dalja e Amunit nga Nuni simbolizonte potencialin e padukshëm për rregull brenda ujërave fillestare. Ndërkohë, miti i krijimit të Memfit u fokusua te Ptahu, perëndia e zejtarisë, i cili e konceptoi universin në zemrën e tij dhe e solli në ekzistencë nëpërmjet të folurit, duke theksuar fuqinë e mendimit dhe krijimtarinë në formësimin e botës.
Miti Hermopolit prezantoi Ogdoadin, tetë hyjnitë që përfaqësonin aspekte të ndryshme të kaosit – uji, fshehtësia, pafundësia dhe errësira. Ndërveprimet e tyre çuan në lindjen e perëndisë së diellit Ra, duke shënuar krijimin e botës së rregullit. Ky tregim nënvizon pikëpamjen e egjiptianëve për kaosin si një pararendës i domosdoshëm i rregullit, me shfaqjen e dritës që simbolizon fillimin e jetës.
Këto mite të krijimit, me hyjnitë e tyre të ndryshme dhe simbolikën e pasur, ofrojnë njohuri të thella se si egjiptianët e lashtë e kuptonin universin. Ata e portretizojnë kaosin jo thjesht si një forcë shkatërruese, por si një pjesë thelbësore të krijimit, duke reflektuar modelet ciklike të jetës dhe kërkimin e përhershëm për harmoninë mes çrregullimit. Trashëgimia e qëndrueshme e këtyre miteve qëndron në temat e tyre universale të krijimit, shkatërrimit dhe ekuilibrit midis rregullit dhe kaosit. / Ancient origins – Syri.net
