Tani nuk mund të bëjmë asnjë hap pa smartfonët ( ka njerëz që përdorin Google Maps edhe në qytetin e tyre), i përdorim për punë, sigurisht, kontrollojmë emailet, bëjmë telefonata, mund t’i përdorim edhe për të studiuar, por mbi të gjitha telefonat e sotëm janë një mjet argëtimi, ne i përdorim ato për t’u konsultuar me rrjetet tona sociale, për të qëndruar të përditësuar me tendencat e fundit, për të ndarë foto, momente, mendime.
Dhe kur telefonit do t’i mbarojë bateria ose kur e kuptojmë se e kemi harruar në shtëpi ose në makinë, rreziku është që Nomofobia ose Fobia e Jo celularit, tmerri i të qenit pa telefon, të na prekë. Një term i shpikur nga studiues britanikë në 2008 për të përshkruar tmerrin të të qenit i paarritshëm, të mos paturit me vete smartphone.
Nomofobia: a jemi të gjithë të varur nga telefoni?
Telefonat inteligjentë kanë hequr gjithashtu dëshirën për të mprehur mendjen tonë për të “zgjidhur fjalëkryqe”: me një motor kërkimi gjithmonë pranë ne jemi atje duke kërkuar përkufizime dhe përgjigje për ato që nuk dimë. Por a mund të flasim vërtet për varësinë? “Fjala varësi na bën të mendojmë menjëherë për marrjen e diçkaje në trupin tonë, si p.sh. droga ose alkooli. Megjithatë, kur ka një ndërveprim me një objekt, flasim për përdorim problematik – shpjegon psikoterapisti Matteo Merigo për Fanpage.it – Telefonat inteligjentë, videolojërat, blerjet kompulsive”. Megjithatë, përdorimi problematik mund të kthehet në varësi. “Kur shfaqen simptoma të caktuara si dridhje, djersitje, takikardi, marramendje, ankth, shqetësim i tepruar. Nëse pamundësia për të përdorur smartfonin na shkakton disa nga këto reagime, nëse ndjejmë mungesën e diçkaje jo vetëm në nivel psikologjik, por edhe fizike, kjo do të thotë se ne jemi përballur në të vërtetë me një varësi.”
Nëse një njoftim në telefon shkakton dopaminë tek ne
Kënaqësia që ndjejmë kur shohim një njoftim ka një bazë kimike. Dhe quhet dopaminë. “Është një neurotransmetues që rregullon emocionet tona – shpjegon Merigo – Dhe të presësh për të mbërritur një njoftim është saktësisht e ngjashme me atë kur presim për lajme. Dhe gjeneron kënaqësi ose ankth”. Dhe nëse telefonit i mbaron bateria ose nuk funksionon, ndërpritet edhe qarku i dopaminës.“Dhe kjo padyshim shkakton tension sepse funksioni i këtij neurotransmetuesi ndalon papritur.
Një terapi për ata që nuk mund të bëjnë pa smartfonin e tyre
Nëse e keni gjetur veten në të gjithë këta shembuj, nëse e përjetoni telefonin inteligjent si një zgjatim të dorës, ka ardhur koha të bëni pak detoksifikim. Shumica e telefonave inteligjentë sot kanë disa funksione të disponueshme që përdoren për të kontrolluar dhe përdorur kohën e përdorimit dhe që na tregojnë sa orë kalojmë në telefon. Mund të përpiqemi t’i japim vetes disa rregulla, për shembull shmangia e gjumit me smartfonin e vendosur në tavolinën e shtratit (një zakon jo i shëndetshëm), lënia e tij mënjanë kur jemi në tavolinë, fikja nëse zgjedhim të shikojmë një film apo serial. Dhe nëse këto metoda nuk funksionojnë, mund të provojmë edhe ‘terapinë e shokut’. “Aktivizojmë të gjitha njoftimet, vendosim të gjitha tingujt, mesazhet, emailet e mundshme, Whatsapp, Facebook, Instagram, TikTok, sigurohemi që telefoni të bjerë vazhdimisht – sugjeron Merigo – Në një moment të caktuar nuk mund të mos ndihemi të mërzitur nga të gjithë këta tinguj dhe kjo do të na bëjë të fshijmë ose të mbyllim në heshtje të gjitha ato aplikacione dhe rrjete sociale që ne i konsiderojmë në fakt të padobishme dhe të reduktojmë përdorimin që i bëjmë smartfonit”./Living
