Kritika shpesh është e vështirë për t’u pranuar. Ajo jo vetëm që përfshin gjykimin e veprimeve tona, por në mënyrë të pavetëdijshme prek edhe ndjenjën tonë të vlerës personale. Pavarësisht se si e perceptojmë atë, qoftë nga miqtë, kolegët apo familjarët, kritika shpesh ngjall ndjenja pasigurie dhe frike. Por çfarë qëndron pas kësaj frike dhe pse ndihemi të kërcënuar nga ajo?
1. Natyra e paqëndrueshme e kritikës
Kur dikush tregon një nga të metat tona, ne shpesh e marrim këtë si një mesazh për inferioritetin tonë në krahasim me ta. Edhe nëse qëllimi i tyre është “për të mirën tonë” dhe synon përmirësimin, pasiguritë sociale që kemi na bëjnë të reagojmë sikur motivi kryesor i kritikës është të na ulë. Edhe kur kritika është menduar për të na ndihmuar, dëshira jonë për t’u mbrojtur nga ajo nuk na lejon të përfitojmë nga mundësia e përmirësimit që na është ofruar.
2. Vlera kryesore që i japim sigurisë
Qoftë në marrëdhënie personale apo profesionale, ne kemi nevojë të ndihemi të sigurt. Është e vështirë të mos shqetësohesh nga një vlerësim negativ. Çdo gjë që nuk përputhet me mënyrën se si duam të shohim veten ka gjasa të na shkaktojë nervozizëm. Pra, çdo gjë që bie ndesh me imazhin tonë të dëshiruar për veten do të na bëjë të ndihemi “të kërcënuar”.
3. Ndjenja e rëndësisë
Shumë rrallë kritika e dikujt nënkupton përjashtim ose refuzim total. Por, nëse nuk kemi një opinion të mirë për veten, kritika mund të na bëjë ta interpretojmë atë si një refuzim ekstrem. Këto reagime të tepruara mund të kenë origjinën nga fëmijëria, kur kritika prindërore – nëse nuk ishte e dhënë me shumë kujdes dhe taktikë – mund të ndihej si një mohim.
4. Ndikimi i shëndetit emocional
Kritika, për ata që kanë përjetuar trauma emocionale ose kanë vetëbesim të ulët, mund të ndihet si një sulm ndaj tyre. Nëse dikush është i ndjeshëm ndaj kritikës, reagimi i tyre mund të përfshijë frikë të madhe dhe ndjenjë turpi. Personat që japin kritika mund të kenë qëllim të mirë, por për personat që luftojnë me vetëbesimin, çdo fjalë negative mund të ndihet si një kërcënim.
5. Shpresa për pranimin dhe miratimin e të tjerëve
Shumë prej nesh dëshirojnë të ndihen të pranuar nga të tjerët. Kur dikush na kritikon, ndiejmë që ndoshta nuk përmbushim pritshmëritë e tyre. Është e rëndësishme të kuptojmë se kritika nuk është gjithmonë një sulm ndaj karakterit tonë, por shpesh është një mundësi për të reflektuar dhe përmirësuar veten.
