Qindra mijëra palestinezë kanë zbritur në jug të Rripit të Gazës, ndërsa afrohet një operacion i mundshëm tokësor izraelit.
Por se ku do të shkojnë nga atje nuk është e ditur ende. Enklava bregdetare është e bllokuar nga toka, ajri dhe deti nga Izraeli, i cili i ka shpallur luftë sundimtarëve të Hamasit për një sulm më 7 tetor që vrau 1400 njerëz. Izraeli gjithashtu ka mbyllur furnizimin me ujë, energji elektrike, ushqim dhe karburant, duke lënë të pafuqishëm 2 milionë banorët e territorit të varfër.
Një vendkalim kufitar me Egjiptin në jug është konsideruar si shpresa e fundit për banorët e Gazës për të shpëtuar shumë palestinezë kanë filluar të lëvizin në drejtim të tij në pritje.
Megjithatë, vendkalimi në Rafah është i mbyllur. Ja çfarë dihet për të.
Cila është situata në Rafah tani?
Kalimi aktualisht është i mbyllur. Ai u hap shkurtimisht të shtunën në mëngjes për të lejuar kolonën e parë prej 20 kamionësh, të ngarkuar me furnizime jetike, të kalonte në Gaza.
Sipas autoriteteve egjiptiane në vendkalimin Rafah, 13 kamionë transportonin ilaçe dhe pajisje mjekësore, pesë transportonin ushqime dhe dy kamionë kishin ujë.
Ndërsa shumë organizata ndërkombëtare e mirëpritën rihapjen e shkurtër, punonjësit e ndihmave thonë se furnizimet janë një pjesë e asaj që kërkohet për 2.2 milion njerëz të grumbulluar në Gaza nën një bllokadë të vendosur nga Izraeli dhe Egjipti.
Hapja e kufirit është një çështje e ndërlikuar duke pasur parasysh numrin e palëve të përfshira. Kërkon miratimin e Egjiptit dhe Hamasit, të cilët kontrollojnë drejtpërdrejt kalimin, si dhe një marrëveshje nga Izraeli, i cili ka bombarduar Gazën, duke përfshirë edhe afërsinë e Rafahut. Egjipti ka kërkuar garanci se Izraeli nuk do të bombardojë autokolonat e ndihmave.
Ka rreth 200 kamionë në kufi që presin të hyjnë në Gaza dhe negociatat janë duke vazhduar midis Izraelit dhe SHBA-së për një marrëveshje që mund të lejojë hyrjen e më shumë ndihmave.
20 kamionët që kaluan kufirin Rafah nga Egjipti për të dërguar ndihma në Gaza të shtunën po transportonin ushqim, ujë dhe furnizime mjekësore, por pa karburant.
Shefi i komunikimit për anën palestineze të vendkalimit Rafah, Wael Abu Mohsen, i tha medias shtetërore saudite Al Hadath TV në një intervistë të shtunën se karburanti nuk u dorëzua, “pavarësisht se furnizimet me karburant po mbaronin rrezikshëm në spitale dhe shkolla në Gaza”.
Zëdhënësi i Forcave të Mbrojtjes të Izraelit, Daniel Hagari u tha gjithashtu gazetarëve të shtunën se asnjë karburant nuk hyri në Gaza nga kolonat e ndihmave.
Pse është kalimi kaq i rëndësishëm tani?
I vendosur në Sinain verior të Egjiptit, vendkalimi Rafah është i vetmi vendkalim kufitar midis Gazës dhe Egjiptit. Ai bie përgjatë një gardhi 8 milje (12.8 kilometra) që ndan Gazën nga shkretëtira e Sinait.
Gaza ka ndryshuar duart disa herë gjatë 70 viteve të fundit. Ajo ra nën kontrollin egjiptian në luftën arabo-izraelite të vitit 1948 dhe u pushtua nga Izraeli në luftën e vitit 1967, pas së cilës Izraeli filloi të vendoste hebrenj atje dhe kufizoi ndjeshëm lëvizjen e banorëve të tij palestinezë. Në vitin 2005, Izraeli tërhoqi trupat dhe kolonët e tij nga territori, dhe dy vjet më vonë rripi u pushtua nga Hamasi.
Që atëherë, Egjipti dhe Izraeli kanë vendosur kontrolle të rrepta në kufijtë e tyre përkatës me territorin dhe Izraeli e bllokon atë më tej duke kufizuar udhëtimet nga deti ose ajri. Izraeli gjithashtu e ka mbyllur territorin me një gardh kufitar të fortifikuar.
Para luftës që filloi këtë muaj, Izraeli kishte dy kalime me Gazën: Erez, që është për lëvizjen e njerëzve dhe Kerem Shalom, për mallra. Të dy ishin shumë të kufizuar dhe janë mbyllur që nga fillimi i luftës.
Kjo ka lënë vendkalimin Rafah me Egjiptin si pikën e vetme hyrëse të territorit në botën e jashtme.
Pse Egjipti heziton të hapë vendkalimin për Gazanët?
Egjipti, i cili tashmë pret miliona emigrantë, është i shqetësuar për mundësinë e qindra mijëra refugjatëve palestinezë që të kalojnë në territorin e tij. Më shumë se 2 milionë palestinezë jetojnë në Gaza.
Presidenti egjiptian Abdel Fattah el-Sisi javën e kaluar tha se vendi i tij po përpiqet të ndihmojë – brenda kufijve.
“Sigurisht, ne simpatizojmë. Por kini kujdes, ndërsa ne simpatizojmë, duhet të përdorim gjithmonë mendjen tonë për të arritur paqen dhe sigurinë në një mënyrë që nuk na kushton shumë”, tha ai.
Shumë janë gjithashtu të zemëruar me idenë e kthimit të popullatës së Gazës në refugjatë edhe një herë duke i zhvendosur ata nga Gaza. Shumica e banorëve të Gazës janë të regjistruar nga OKB-ja si refugjatë, paraardhësit e të cilëve kanë ardhur nga zona që tani janë pjesë e Izraelit.
“Mendoj se ky është një plan i të dyshuarve të zakonshëm për të tentuar të krijojnë çështje de facto në terren. Nuk ka refugjatë në Jordani. Nuk ka refugjatë në Egjipt”, tha të martën Mbreti Abdullah i Jordanisë.
Egjipti i ka bërë thirrje Izraelit që të lejojë hyrjen e ndihmave humanitare nëpërmjet Rafahut, por ende nuk i është dorëzuar thirrjeve të SHBA-së për të krijuar një korridor të sigurt për civilët brenda territorit egjiptian.
Mbylljet shpesh varen nga siguria dhe situata politike në terren. Ndërsa Izraeli nuk ka kontroll të drejtpërdrejtë mbi kalimin, mbylljet e Egjiptit shpesh përkojnë me shtrëngimin e kufizimeve të Izraelit në Gaza.
